Bláa Lonidt bathing pool and Svartsengi geothermal power station – Iceland, Anja de Jong©

Op uitnodiging van Arbeitsgemeinschaft Bildender Künstlerinnen und Künstler Mittelrhein (AKM) toont een internationaal gezelschap in de tentoonstelling “Fotografie und der künstlerische Blick auf Natur” een diversiteit aan visies op dit thema.

Opening:
zaterdag 6 mei om 16.00 uur

Finissage:
zondag 28 mei om 16.30 uur

Data en openingstijden:
6 mei t/m 28 mei 2017
di – zo van 16 – 19 uur

Locatie:
Künstlerhaus Metternich,
Münzplatz 8,
56068 Koblenz,
Duitsland.

Regelwerk. Onderdeel van de ‘groene rivier’, Anja de Jong© 

De gevolgen van klimaatverandering als bron van inspiratie bij Ateliers 22, Dordrecht van 25 juni t/m 7 augustus 2016.
Deze nieuwe galerie toont werk uit De Jongs project ‘Ice Edge – IJsgrens’ en van haar ‘work in progress’  ‘Monuments of Climate Change’.

Data en openingstijden:
25 juni t/m 7 augustus 2016
za – zo van 12 – 17 uur

Locatie:
Ateliers 22,
Gravenstraat 22,
3311 BC Dordrecht.

Een groepsexpositie met Nederlandse en Duitse collega kunstenaars van 9 tot 23 april 2016.

Opening: zaterdag 9 april om 18 uur
Location: Kutscherhaus Recklinghausen,
Willy Brandt Park 5,
D 45657 Recklinghausen,
Duitsland

Op 16 maart 2016 is de première van de film en de presentatie en DVD ‘WATER tekent de stad’ door Evelyn Jansen in Cinema The Movies te Dordrecht. In een kort item besteedt Jansen aandacht aan De Jong’s connectie met het water en haar meest recente projecten over dit onderwerp.

In februari 2016 werkt Anja de Jong als ‘artist-in-residence’ bij Gunnar Daan in Friesland aan haar langlopend project over waterbeheersing en klimaatverandering in Nederland.

In februari 2015 werkt Anja de Jong als ‘artist-in-residence’ bij ‘Het Kunstgemaal’ langs de IJssel in Bronkhorst aan haar langlopend project over waterbeheersing en klimaatverandering in Nederland.

.

De korte film met interview over de totstandkoming van De Jong’s project ‘Submersa’ (verdronken) door J. van der Horst, T. Kunkeler en G. Willems in opdracht van DordtYart 2014 is klaar.

Op uitnodiging van Stichting Herbergen, die op haar beurt met ’24 uur Noordoostpolder’ te gast is bij Rianne Makkink en Jurgen Bey, neemt Anja de Jong met fotowerken uit haar ‘work in progress’ over de Nederlandse watergeschiedenis een door Stichting Herbergen nieuw gebouwd onderkomen in gebruik.

Data en openingstijden:
13 september 12 uur – 14 september 12 uur 2014
Locatie:
Hertenweg 22,
Kraggenburg,
Flevoland

Het emigrantenschip ‘City of Adelaide’, Anja de Jong©

Teekengenootschap Pictura i.s.m. het Dordrechts Museum.
Opening: Zaterdag 13 september om 17 uur.

Een confrontatie tussen het werk van oude en nieuwe Picturianen, waarbij Anja de Jong met haar foto van de ‘City of Adelaide, zeewaardig gemaakt voor haar laatste reis’ reageert op een schilderij van J.C. Schotel.

Data en openingstijden:
13 september t/m 9 november 2014
wo – zo van 13 – 17 uur
Locatie:
Teekengenootschap Pictura,
Voorstraat 190-192,
3311 ES Dordrecht.

Dubbelmonde – Submersa, Anja de Jong©

Tijdens de tentoonstelling DordtYart 2014 toont Anja de Jong vanaf 7 augustus tot en met 28 september 2014 haar locatie gebonden project:
‘Submersa’ (verdronken), een fotografische zoektocht naar locaties van tijdens de 15e eeuwse Sint Elisabethsvloeden verdronken dorpen van de Grote of Zuid-Hollandse Waard op en rond het eiland van Dordrecht.

(Haar eerder aangekondigde werk ‘Five Eras – Five Cultures’ (2012), een fotoproject dat Anja de Jong maakte in het Gros Morne National Park op Newfoundland, Canada blijft tevens in de tentoonstelling te zien.)

Locatie:
DordtYart,
Maasstraat 11,
3313 CR Dordrecht.
Openingstijden: donderdag t/m zondag 11 tot 17 uur
www.dordtyart.nl

Tijdens de groepstentoonstelling ‘ViaVia’ toont Anja de Jong werk uit het project: ‘Berlin’s Covered History’.

Opening: 4 juli, 2014 om 19.00

Locatie:
Kutscherhaus Recklinghausen,
Willy Brandt Park 5,
D 45657 Recklinghausen,
Duitsland.

Data en openingstijden:
Van 4 juli tot 17 augustus 2014

Werk uit De Jong’s project ‘Ice Edge – IJsgrens’ is geselecteerd voor de tentoonstelling ‘Licht’.

Opening: woensdag 28 mei om 17.30 uur, 2014

Locatie:
Gemeentemuseum Den Haag,
Stadhouderslaan 41,
2517 HV Den Haag.
www.gemeentemuseum.nl

Data en openingstijden:
29 mei t/m 31 augustus 2014
Dinsdag t/m zondag 11-17 uur

.

Op uitnodiging van DordtYart om deel te nemen aan de tentoonstelling ‘DordtYart 2014’ toont Anja de Jong haar project ‘Five Eras – Five Cultures, Gros Morne, Newfoundland’.
DordtYart, Dordrecht

Opening: zaterdag 12 april om 14.00 uur, 2014

Opdracht: DordtYart

Tijdens de tentoonstelling werkt zij in opdracht van DordtYart aan een locatie gerelateerd project, dat daar eerst als ‘work in progress’ en vervolgens als De Jong’s nieuwe project te zien zal zijn.

.

Locatie:
DordtYart,
Maasstraat 11,
3313 CR Dordrecht
www.dordtyart.nl

Openingstijden: donderdag t/m zondag 11 tot 17 uur

Queeste naar de nieuwe ijsgrens

“Kijk, dit is mijn vader,” zegt fotograaf Anja de Jong, terwijl ze een klein zwart-witfotootje toont met daarop een groep zeelieden op het ijs naast een schip. Het vaartuig ligt vastgevrorenen wacht op een ijsbreker. In de sneeuw hebben de mannen de woorden ‘Isefjord 1955’ geschreven. De Jong: “De Isefjord ligt in Denemarken, moet je nagaan hoe ver het ijs vorige eeuw nog kwam.” Het was deze foto uit het familiealbum die de fotograaf op het idee bracht om over zee op zoek te gaan naar de nieuwe ijsgrens.

Door Gaby van der Zee

65°00′ N 21°45′ E, Gulf of Bothnia, 2008 © Anja de Jong

We kennen De Jong van haar landschapsfoto’s; abstracte beelden van vaak desolate plekken.
Landschappen die zij altijd op een onderzoekende en geconcentreerd beschouwende manier benadert en die een schijnbare leegte tonen. Schijnbaar, want door de op uiterst bedachtzame wijze gefotografeerde beelden waaruit een groot gevoel voor compositie spreekt, in een serie te plaatsen, vertellen de beelden een verhaal. Een verhaal over het gebruik van water in een van de droogste gebieden op aarde (Chile’s Water). Of een verhaal over de in Berlijn niet te ontlopen geschiedenis van het Europese continent, waarin De Jong via beeld en titel locaties in het hedendaagse Berlijn verbindt met gebeurtenissen die zich daar destijds hebben voltrokken (Berlin’s Covered History).

Verhalende achterkant
Omdat haar werk altijd uit series bestaat, moest De Jong voor de Picturaprent haar archieven induiken voor een losse foto. “Bij een serie kan je door het gebruik van meerdere beelden verschillende aspecten laten zien, waardoor het verhaal groter wordt en aan veelzijdigheid wint. Een losse foto moet uitsluitend voor zichzelf kunnen spreken.” De keuze viel op 65°00′ n 21°45′ E, Gulf of Bothnia, 2008, een foto uit haar project Ice Edge die ze destijds te verhalend vond om op te nemen in de serie. Het beeld toont de zee vanaf de achtersteven van een schip waarvan nog net een deel van de laadklep te zien is. “Voor de uiteindelijke serie heb ik ervoor gekozen om alleen de boeg van het schip op de foto te laten zien. Het beeld wordt abstracter omdat je niet kunt opmaken wat voor schip het is en vooral niet hoe groot. Het project gaat immers om de queeste naar de nieuwe ijsgrens en niet om het type schip.”
Het vaartuig is in werkelijkheid een enorme kolos die tot 40 cm ijs op eigen kracht kan breken.
Bij dikker ijs moet er een ijsbreker aan te past komen omdat het qua energiekosten onrendabel wordt om op eigen kracht door het ijs te varen. Voor haar project Ice Edge voer De Jong in 2008 en 2009 twee keer met zo’n ijsversterkte ro-ro (roll-on/ roll-off, red.) papercarrier van de rederij Koninklijke Wagenborg naar het noordelijkste puntje van de Botnische Golf om op zoek te gaan naar de nieuwe ijsgrens.

Klimaatsveranderingen
Want ijs, daar heeft De Jong iets mee. Eerder verbleef ze al enkele weken op Antarctica, IJsland en Spitsbergen, voor haar Borderland Project. Haar voorkeur voor koude tot extreem koude gebieden heeft onder meer te maken met haar interesse in de klimatologische veranderingen. De Jong: “De aanleiding voor mijn projecten ligt vaak in een kranten- of tijdschriftartikel. Maar ik word altijd een beetje melig van alle cijfers die je dan over zeespiegelstijging en het smelten van de poolkappen leest. Het zegt mensen zo weinig, waardoor ze al gauw denken dat het allemaal wel niet zo’n vaart zal lopen.” Ze wilde de gevolgen van de klimaatsveranderingen daarom op een andere manier zichtbaar maken. “Maar in elk geval niet door jaar na jaar dezelfde gletsjer te fotograferen om het smelten van het ijs vast te leggen. Dat is niet mijn ding,” aldus De Jong. Ze wilde iets ongewoons aan de thematiek koppelen, maar wist lange tijd niet wat. Tot ze in een oud familiealbum op die ene foto van haar vader stuitte, naast een
ingevroren schip in een Deens fjord. Die maakte de klimaatsveranderingen plots concreet.

IJs
“Ik heb de zeereis speciaal twee keer gemaakt om te voorkomen dat ik net een bijzonder jaar zou treffen waarin er meer of minder ijs dan normaal zou zijn,” legt De Jong uit, die zich baseerde op ijsrapporten van voorgaande jaren.“In de jaren voorafgaand aan mijn beide reizen kwam er in de regio steeds minder ijs voor. De hedendaagse ijsbrekers zijn daarom voornamelijk multifunctionele schepen doordat het gebruik ervan sporadisch en daardoor onrendabel is geworden.”Beide jaren heeft ze tijdens de hele tocht van Terneuzen naar het noorden van de Botnische Golf alleen het laatste half uur ijs gezien. De Jong: “Terwijl er de jaren erna juist meer ijs blijkt te zijn geweest. De kapitein van het schip vertelde me dat ze in 2010 met hun schip zelfs nog een rondje om het schip van een collega hebben moeten varen om hem vrij te krijgen.”
Op de Picturaprent vaart het schip door een geul die door een anders schip is gemaakt. “Dat scheelt veel energie,” legt De Jong uit. “Voor de foto wilde ik aanvankelijk eigenlijk dicht ijs hebben, maar de geul draagt uiteindelijk heel mooi bij aan het beeld.”

Meer info over Ice Edge en andere projecten
van Anja de Jong: www.anjadejong.nl

Op zaterdag 7 September, tijdens de opening om 17.00 uur van het nieuwe culturele seizoen
2013-2014, presenteert Anja de Jong een in opdracht van Teekengenootschap Pictura speciaal gedrukte editie van de Picturaprent. De prent is bij Pictura het gehele seizoen 2013-2014 te zien en te koop.

Locatie:
Teekengenootschap Pictura,
Voorstraat 190-192,
Dordrecht 3311 ES
078 6149822
www.pictura.nl

Openingstijden: Woensdag t/m zondag 13 tot 17 uur

Artist-in-residence, Newfoundland, Anja de Jong©

In de zomer van 2012 werkt Anja de Jong als artist-in-residence aan eigen projecten bij The Rooms Provincial Art Gallery in samenwerking met National Parks Canada in het National Park Gros Morne op Newfoundland. Daarnaast geeft zij in samenwerking met National Parks Canada een lezing en een workshop Landschapsfotografie.

Haus der Photographie, Deichtorhallen Hamburg, Duitsland op 2 tot en met 4 september 2011.

Presentatie van het collector’s item ‘Ice Edge – IJsgrens’ en van de door De Jong eerder uitgebrachte fotoboeken ‘Borderland 1992 –1998 Anja de Jong’,’The Borderland Project’ en Berlin’s Covered History.

Dordrechts Museum, Dordrecht – zondag 17 april 2011 om 16.00 uur

Tijdens de opening van de tentoonstelling Ice Edge – IJsgrens op zondag 17 april 2011 in het Dordrechts Museum wordt een multipel met werk van Anja de Jong als collector’s item gepresenteerd. Dit multipel, in de vorm van een map, bevat 3 originele, door de fotograaf gesigneerde en genummerde pigmentprints uit het project ‘Ice Edge – IJsgrens’.
De map, in een oplage van 30, is vormgegeven door Vincent van Baar.

61°15′ N 18°20′ O – Ice Edge, Anja deJong©

Informatie over de wijze van aanschaf en over de prijs van dit collector’s item is te vinden op www.anjadejong.nl

De map is te bestellen via www.anjadejong.nl en (tijdens de tentoonstelling) te koop in de museumwinkel van het Dordrechts Museum.

Data, openingstijden en locatie van Ice Edge – IJsgrens:
zie onderstaande aankondiging van de tentoonstelling.

Tentoonstelling:
Ice Edge – IJsgrens
Fotoproject van Anja de Jong
Dordrechts Museum, Dordrecht
Opening: zondag 17 april 2011 om 16.00 uur door de schrijver Jan Brokken

Feitelijke aanleiding voor het kleine en persoonlijke project Ice Edge – IJsgrens was een fotootje uit 1955 in een oud familiealbum. Daarop staat haar vader, Pieter de Jong, machinist op een kleine coaster, naast het schip op het ijs van de Isefjord in Denemarken. Het schip, de Depa, ligt vastgevroren en wacht op een ijsbreker. Op twee identieke zeereizen naar de Oostzee en de Botnische Golf in 2008 en 2009 fotografeert De Jong de zee onder verschillende atmosferische omstandigheden en gaat op zoek naar de ijsgrens die vandaag de dag – uitzonderlijke jaren daargelaten – een stuk noordelijker ligt dan toen haar vader de reis maakte. De achterliggende gedachte van het project is de klimaatverandering. De serie is echter vooral een ‘ode aan de zee’.

Collector’s item: Bij de tentoonstelling verschijnt een speciaal vormgegeven map met 3 gesigneerde en genummerde foto’s van De Jong uit ‘Ice Edge – IJsgrens’ in een ontwerp van Vincent van Baar.

Data en openingstijden:
17.4. t/m 14.8.2011
Dinsdag t/m vrijdag 11-17 uur,
zaterdag en zondag 13-18 uur

Locatie:
Dordrechts Museum,
Museumstraat 40,
3311 XP Dordrecht.
www.dordrechtsmuseum.nl
Tel: +31 (0) 78 7708708

Centrum Beeldende Kunst, Dordrecht
Opening zaterdag 18 december 2010 om 17 uur

Kleistpark Revisited – Berlin, Anja de Jong ©

(Kleistpark is the site of the former Botanical Garden, the Kammergericht building in which the trial took place of the members of the conspiracy of 20th July 1944 against Hitler, the construction of the Hochbunker in WWII and the Sozialpalast which was built in 1977)
Er verschijnt een publicatie bij de tentoonstelling.
Het boek ‘Berlin’s Covered History’ is tijdens de tentoonstelling in het CBK Dordrecht te koop (€ 35,-), maar ook via boekhandel en website www.anjadejong.nl

Data en openingstijden:
18-12-2010 t/m 22-01-2011
woensdag t/m zaterdag en eerste zondag van de maand van 12-17 uur

Locatie:
CBK Dordrecht,
Voorstraat 180,
3311 ES Dordrecht.
www.cbkdordrecht.nl
Tel: +31 (0) 78 6314 689

Goethe-Institut Niederlande, Rotterdam
Opening dinsdag 5 januari 2010 om 17.00 uur door Koos Bosma, hoogleraar Architectuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam

Observation Room – Berlin, Anja de Jong©     

Data en openingstijden:
5.1. t/m 12.2.2010
Dinsdag t/m donderdag 15-19 uur,
vrijdag 13-17 uur, groepen ook op afspraak

Locatie:
Goethe Institut Rotterdam,
Westersingel 9, 3014 GM Rotterdam.
www.goethe.de/niederlande
Tel.: +31 (0) 10 209 20 90

‘Berlin’s Covered History’ wordt in het Goethe Institut voor de eerste keer als geheel geëxposeerd en gaat over de in Berlijn niet te ontlopen geschiedenis van het Europese continent. De fotografe verbindt via beeld én titel locaties in hedendaags Berlijn met historische gebeurtenissen, die zich daar tijdens de Tweede Wereldoorlog en gedurende de deling van Oost- en West-Berlijn hebben afgespeeld. Ook ‘Moldova’s Water’ wordt getoond, waarin de zoektocht naar water aanleiding is voor een meervoudige blik op Moldavië, het vergeten, armste land van Europa.

De publicatie ‘Berlin’s Covered History’ is tijdens de tentoonstelling in het Goethe-Institut Rotterdam te koop (€ 35,-), maar ook via boekhandel en website www.anjadejong.nl

Water at last, but only to be reached at the end – Chile, Anja de Jong©

Curator: Flos Wildschut

Centrum Beeldende Kunst, Dordrecht
Opening zaterdag 17 oktober 2009 om 17 uur

Data en openingstijden:
17-10-2009 t/m 28-11-2009
woensdag t/m zaterdag en eerste zondag van de maand van 12-17 uur

Locatie:
CBK Dordrecht,
Voorstraat 180,
3311 ES Dordrecht.
www.cbkdordrecht.nl
Tel: +31 (0) 78 6314 689

Op 17 oktober 2009 bij de opening van de tentoonstelling overhandigt Flip Bool, senior collecties & onderzoek Nederlands Fotomuseum Rotterdam en lector fotografie AKV|St. Joost, Avans Hogeschool het eerste exemplaar aan George Lawson, directeur van het Fonds voor de Podiumkunsten.

Locatie:
CBK Dordrecht Voorstraat 180 3311 ES Dordrecht
www.cbkdordrecht.nl
Tel.: +31 (0) 78 6314689

Mauna Kea Observatories – Hawaii, Anja de Jong© 

Curator: Jurriaan Benschop.
Mede exposanten: Jeroen Jacobs en Michael Markwick

Data en openingstijden: 1-5-2009 tot 23-5-2009 maandag t/m vrijdag 14-18 uur, zaterdag 12-18 uur

Locatie:
Cluster,
Osram Höfe,
Oudenarder Strasse 16-20,
Gebaude E, Aufgang 23,
13347 Berlijn.
www.cluster-berlin.de
Tel.: +49 (0) 160 960 74111

Centrum Beeldende Kunst, Dordrecht
Opening vrijdag 13 maart om 17 uur

Data en openingstijden:
14-3-2009 t/m 5-4-2009
woensdag t/m zaterdag en eerste zondag van de maand van 12-17 uur

Locatie:
CBK Dordrecht,
Voorstraat 180,
3311 ES Dordrecht.
www.cbkdordrecht.nl
Tel: +31 (0) 78 6314 689

Bláa Lonidt bathing pool and Svartsengi geothermal power station – Iceland, Anja de Jong©

31 januari 2008 aanvang 20.30 uur in het CBK Dordrecht, Voorstraat 180 te Dordrecht.
Het Centrum Beeldende Kunst Dordrecht vraagt met enige regelmaat Dordtse kunstenaars en vormgevers om een avondvullend programma samen te stellen, waarin hun eigen werk, fascinaties en ambities centraal staan. Iedere avond start met een interview door Erik Beenker met de kunstenaar.

Anja de Jong bedenkt, schrijft en produceert haar eigen fotografie projecten. Na onderzoek naar de architectonische (binnen)ruimte, hield ze zich van 1992-2004 bezig met ‘Borderland’, een wereldwijd fotografisch onderzoek naar het ‘niemandsland’. In 2007 als ‘artist in residence’ in Berlijn voltooit De Jong ‘Chile’s Water’, een zoektocht naar water tijdens een reis in 2006 door het hordroge noorden van Chili. In Berlijn produceert ze ‘Covered History’, foto’s met háár kanttekeningen bij historische plaatsen en gebeurtenissen in deze stad.
De Jong exposeert in binnen- en buitenland, is uitgever en doceert aan de Koninklijke Academie te Den Haag. Meer informatie over haar werk is te vinden op www.anjadejong.nl

Observation room – Berlin, Anja de Jong©

Jan Brokken
Voor het tweede deel van de avond is de schrijver Jan Brokken uitgenodigd. Hij publiceert romans en reisverhalen. Zijn werk verschijnt in diverse talen. Hij ontving in 1988 de Van der Hoogtprijs voor ‘De Zee van Vroeger’, werd in 1995 met ‘De Blinde Passagiers’ genomineerd voor de Gouden Uil en in 2001 voor de Libris Literatuurprijs met ‘Voel Maar’. Brokken leest voor uit eigen werk o.m. zijn literaire bijdrage aan Anja’s boek ‘The Borderland Project’.

Voor meer informatie: www.cbkdordrecht.nl
Telefoon: 078-6314689

Uit de serie: ‘De fotograaf en zijn camera’
‘IK PRÁÁT TEGEN DAT DING’

ANJA DE JONG 1957 Geboren in Scheveningen 1976 1981 Academie van Beeldende Kunsten te Rotterdam 1981 nu Beeldend kunstenaar en fotograaf 1989 nu Docent Autonome Fotografie, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag

GROOTBEELDCAMERA De Cambo Wide 4X5 is een compacte, makkelijk draagbare camera. Het ontwerp, afkomstig uit de jaren zestig, is simpel: een lens op een vierkante basis die aan de achterkant is voorzien van glas. Daartussen worden de cassettes met negatieven geschoven. De camera werd speciaal ontworpen voor architectuur- en landschapsfotografen vanwege zijn groothoeklens. Cambo werd opgericht in 1947 in het Nederlandse Kampen. Het bedrijf claimt de eerste fabrikant te zijn die een grootbeeldcamera ontwierp die helemaal uit metaal bestond.

‘Ik moet mijn camera kunnen slopen. Ik moet alle onderdelen kunnen losschroeven en schoonmaken, gewoon met een blazertje en een oude zakdoek. En daarna moet hem weer in elkaar kunnen zetten. Met deze camera kan dat allemaal.’

Maak kennis met de Cambo Wide, de grootbeeldcamera met groothoeklens van fotograaf Anja de Jong. Sinds 1990. Je zou het niet zeggen, zo bescheiden als hij erbij staat, maar dit ding is een keiharde. Doorstaat zandstormen, rukwinden en extreme kou, doet altijd wat De Jong van hem verwacht: plaatjes schieten op het moment dat zij dat nodig vindt. ‘Zie ik een gaatje in de lucht, dan ren ik ernaartoe en hop – dan moet-ie het dóen.’

Ook het gewicht telt dus mee, in verband met dat rennen. Geen technische camera voor Anja de Jong; met al die wendbare balgen tussen lens en matglas zou die veel te zwaar zijn. Bovendien heeft zij die duikelende lens niet nodig voor haar foto’s.

‘Het enige verstelbare op mijn camera, is dat ik de lens een klein stukje naar links of naar rechts kan schuiven. Handig voor wanneer er een lantaarnpaal in de weg staat op de plek waar ik wil fotograferen. Maar op mijn reizen kom ik geen lantaarnpalen tegen.’

Op dit moment is Anja de Jong uit Dordrecht niet op reis. Tenminste, ze bevindt zich niet op het ijskoude Antarctica, het hoge La Palma, of in de veranderlijke woestijn van Chili. Ze zit een paar maanden in Berlijn. Daar probeert ze ondermeer het werken met een digitale camera onder de knie te krijgen. En dat valt nog niet mee, zegt ze.

‘Eigenlijk vind ik digitaal fotograferen vreselijk. Je klikt maar door, de hele dag. En dat lijkt dan allemaal heel simpel, maar vervolgens zit je wel úren achter de computer om alles te selecteren. Analoog fotograferen heeft een vrolijke concentratie, waar ik gelukkig van word. Het heeft te maken met beleving, met ergens zijn, met observeren. Maar ik vond dat ik het digitale traject ook moest leren kennen, alleen al omdat ik lesgeef.’

En ach, uiteindelijk heeft het ook wel wat, dat snelle plaatjes schieten. Niet voor niets is ze van plan om in haar nieuwste project (over Berlijn) digitale en analoge fotografie te vermengen. Alleen vindt De Jong dat dat vluchtige van digitaal fotograferen dan wel een duidelijke functie moet hebben. De foto’s die ze vorig jaar in Chili nam met de digitale camera zijn vanuit de auto gemaakt, de landschappen, dezelfde die ze ook analoog en in zwart-wit vastlegde, zijn omlijst door carrosserie.

‘Hier gaat het om wat het betekent om op reis te zijn, om snel van de ene plek naar de andere te gaan, en hoe je het landschap dan ervaart.’

Een ervaring die fundamenteel anders is dan wanneer ze fotografeert met haar grootbeeldcamera. Dan. Gaat. Alles. Namelijk. Heel. Langzaam. Dan is ze eindeloos op zoek naar de juiste locaties, lege, weidse plekken waar menselijke sporen vaak uiterst subtiel aanwezig zijn in het oeroude landschap. Als ze die ene plek heeft gevonden, schuifelt ze daar ‘als een idioot’ voetje voor voetje rond tot ze ‘iets’ heeft.

Vervolgens zet ze haar statief neer, plaatst haar kin erop ‘om te zien wat mijn camera gaat zien’. Met een losse belichtingsmeter belicht ze de situatie. ‘En dán pas zet ik de camera op het statief en bepaal ik de uitsnede, die ik meestal al wel precies in mijn hoofd heb zitten. Na al die jaren kijk ik precies als mijn camera’.

‘Dat lange wachten dat bij zo’n camera hoort, is belangrijk voor mij. Ik ervaar op die manier goed wat ik vastleg. Ik voel de wind, de temperatuur. Ik zie de dieren die er wonen, en die pas tevoorschijn komen wanneer je lange tijd stilstaat. Dat is essentieel, je wordt onderdeel van het landschap.’

Het resultaat zijn indrukwekkende zwart-wit beelden van uitgestorven en onherbergzame gebieden, waarin de mens slechts een detail is. Maar waar precies is dat lange wachten, die stille concentratie, in het uiteindelijk overgebleven beeld terug te vinden?

‘Ik denk dat je dat terugziet in de zorgvuldige manier van de dingen hun plek geven op de foto. In de kadrering, de manier van belichten die ervoor zorgen dat mijn beelden niet te documentair, te momentgevoelig worden.’

Een ander aspect van de grootbeeldcamera, het formaat van de film, is eveneens van belang. Voor het zichtbare, maar ook voor het inhoudelijke aspect van haar werk. Vier bij vijf inch meten de negatieven die per twee in een cassette zitten. Ze zorgen voor de kleine, maar belangrijke details die te zien zijn op de foto’s van Anja de Jong, zoals de vage bergen op de achtergrond van Water in the End, gemaakt in de Atacama-woestijn in Chili.

Ze zorgen ook voor de zichtbaarheid van verschillende structuren en materialen in het landschap, voor de aanwezigheid van rotsen, zand, gras, stenen. ‘Met een digitale camera kun je zoveel structuur en vooral dat gevoel van diepte nooit vangen – ja, of je moet wel een hele dure camera kopen.’

De Jong drukt haar foto’s zelf af in de donkere kamer om die details zorgvuldig te bewaken. En laat bij het retoucheren dan vaak de kleine opvallendheden zitten die ze bij digitale retouche vast en zeker had weggehaald. Kleine, oplichtende steentjes bijvoorbeeld. ‘Die hadden Photoshop niet overleefd. Ik had op de computer elke ruis weggehaald, tot in het idiote. Maar dan was ik het geheel vergeten.’

Nu laat Anja de Jong die steentjes lekker liggen. Want ze mag digitaal fotograferen dan zien als een ‘uitdaging’ en een ‘nieuw traject’, bij het statische van de grootbeeldcamera ligt haar hart. ‘Hij heeft een grote emotionele waarde’, zegt ze. ‘Ik práát tegen dat ding, dat doe ik niet met mijn digitale camera.’

Copyright: Bem, Merel

Van maart tot september 2007 werkt De Jong als ‘artist in residence’ aan de Kunstfabrik am Flutgraben’ in Berlijn.

Tentoonstellings uitnodiging (pdf)

Moldovan Meteorogical Offices, Chisinau – Moldova,  Anja de Jong©

Het Kruithuis / Huis van de kunst
Opening zondag 5 november om 14 uur

In de zomer van 2005 werkte Anja de Jong op uitnodiging van Galerie AoRTa in Chisinau gedurende 3 weken in Moldova, het vergeten armste land van Europa. Na vele omzwervingen door de hoofdstad Chisinau koos ze uiteindelijk Moldova’s water als onderwerp voor een serie foto’s.

Mede exposanten: Jos Smink, Volja, Reny Worb, Karin Buchholtz, Kim Bouvy, Korrie Besems, Hans Eijkelboom & Peter Spaans, Anne-Marie van den Thillart, Jorge Heredia, Annemarie de Haas, Jeroen van de Ven, Harmen de Hoop, Marloes Hoogenstraaten, PJ Roggeband, Rachel de Boer, Anna Goos, Stichting GANG.

Data en openingstijden:
5-11-2006 t/m 3-12-2006
dinsdag t/m zondag van 12–17 uur

Locatie:
Het Kruithuis,
Citadellaan 7,
5211 XA ’s-Hertogenbosch

http://www.cbks-hertogenbosch.nl/clientdata_213/downloads/niemandsland_krant.pdf

Road and off-road driving tracks – Namibia, Anja de Jong©

25 jaar fotografieprojecten Anja de Jong
Galerie Arps & Co in Amsterdam

Opening donderdag 20 april om 18 uur
Data en openingstijden:
20-4-2006 t/m 14-6-2006
vaste openingstijd: donderdag en vrijdag 15-19 uur
afspraken zijn echter op alle dagen welkom

Locatie:
Galerie Arps & Co,
Arubastraat 1,
1058 VD Amsterdam.

No More Heroes Anymore, Moldova, Anja de Jong©

Teekengenootschap Pictura, Dordrecht.

Institute for Oncology, Chisinau – Moldova, Anja de Jong©

Centrum Beeldende Kunst Dordrecht.
Opening woensdag 14 september om 17 uur.

In de zomer van 2005 werkte Anja de Jong op uitnodiging van Galerie AoRTa in Chisinau gedurende 3 weken in Moldova, het vergeten armste land van Europa. Na vele omzwervingen door de hoofdstad Chisinau koos ze uiteindelijk Moldova’s water als onderwerp voor een serie foto’s.

Dit werk zal voor het eerst te zien zijn op de tentoonstelling getiteld: “One or two things I know about Chisinau”. Een project van het Centrum Beeldende Kunst Dordrecht i.s.m. Galerie AoRTa uit Chisinau.

Mede exposanten: Toto Frima, Ine Lamers, Loodwicks Press Images, Bertien van Manen, Ron Sluik en Ulay.

Data en openingstijden:
15-9-2005 t/m 22-10-2005
woensdag t/m zaterdag en eerste zondag van de maand 12–17 uur.

Locatie:
Centrum Beeldende Kunst Dordrecht,
Voorstraat 180,
3311 ES Dordrecht.
www.cbkdordrecht.nl
Tel: +31 (0) 78 6314 689