De Pictura Salon 2024 is dit jubileumjaar zowel binnen als buiten de zalen van Teekengenootschap Pictura aan de Voorstraat te bekijken. Naast de traditionele ledententoonstelling De Salon binnen het gebouw van Pictura zijn er presentaties van de deelnemende kunstenaars op allerlei plekken in de stad van normaal publiek toegankelijke tot vele privé locaties.
De Salon Binnen is te zien van 29 september t/m 3 november op Voorstraat 190.
Tijdens De Salon Buiten zijn er in de weekenden 12/13 en 26/27 oktober twee verschillende wandelroutes langs de locaties, waarbij de kunstenaar veelal daar aanwezig is. De plattegrond van de routes is te verkrijgen bij Pictura en de diverse locaties. Meer info op www.pictura.nl

Tijdens de Binnen Salon toon ik mijn werk “In every ending, there is a new beginning”.
Tijdens de Buiten Salon ben ik op zaterdag 12 en zondag 13 oktober aanwezig in de Kunstkerk, Museumstraat 65, waar mijn tentoonstelling WATERBERICHTEN te zien is.
Op 13 oktober om 17.00u eindigt daar ook mijn stadskunstenaarsschap van Dordrecht  met de overhandiging van werk uit WATERBERICHTEN aan het Regionaal Archief Dordrecht en aansluitend de finissage van de tentoonstelling.

Na een druk bezochte opening op 31 augustus, met o.a. een toespraak van Merel Bem en een performance van Nico Parlevliet, is de tentoonstelling WATERBERICHTEN tijdens de reguliere openingstijden van de Kunstkerk te bezoeken. Op een aantal momenten is er gelegenheid aan te sluiten bij een rondleiding door WATERBERICHTEN die door de kunstenaar zelf wordt gegeven. Er zijn een aantal plekken beschikbaar, reserveer daarom een plekje via de onderstaande link.
De rondleidingen vinden plaats op:
zaterdag 14 september van 11.00u-12.00u
donderdag 19 september van 14.00u-15.00u
zondag 29 september van 14.00u-15.00u
Reserveren via deze link van de Kunstkerk

In de Kunstkerk is de opbouw van WATERBERICHTEN in volle gang,
nog twee dagen te gaan.

Tongplaat, Anja de Jong ©2022

Het programma van de opening van de tentoonstelling WATERBERICHTEN
op 31 augustus in de Kunstkerk, Museumstraat 65 in Dordrecht is bekend.

Aanvang 16.00 uur (inloop vanaf 15.45u).
Welkom
André Besseling | Zakelijk directeur Dordrechts Museum
Inleiding
Rik van der Linden | Wethouder cultuur Gemeente Dordrecht
Opening
Merel Bem | Schrijver en publicist o.a. in De Volkskrant
Performance
Nico Parlevliet | Beeldend kunstenaar
Na het openingsprogramma is er de gelegenheid om de tentoonstelling te bezoeken met aansluitend de mogelijkheid om een drankje te drinken in de Kunstkerk en elkaar en de kunstenaar te ontmoeten.

Anja de Jong met een foto uit Waterberichten van de Nieuwe Dordtse Biesbosch. © Jeffrey Groeneweg

Fotograaf Anja de Jong houdt Dordtenaren een spiegel voor met klimaatfoto’s: ‘We zitten hier niet goed’

Fotograaf Anja de Jong heeft een missie: met haar klimaatfoto’s houdt ze mensen een spiegel voor. Dat doet de Dordtse vanuit haar atelier aan Nederlands laagste zeedijk. Hoe gaan we om met water en klimaatverandering in de regio? ,,Hier wordt nog te veel over gezwegen.”
Jacolijn Groesbeek 17-08-24, 14:03

Als het waterpeil stijgt, zit Anja de Jong niet goed op de Voorstraat in Dordrecht. ,,Ja, ik weet het. De voorgevel is onderdeel van een dijk, waardoor de achterkant van het huis in feite onder zou kunnen lopen.” Hoe verhoog je een dijk waar huizen op staan? En hoe gaan we überhaupt met water om in de regio? Hoe zorgen we ervoor dat we in de toekomst de voeten droog houden? Het zijn vragen die de kunstenaar zichzelf ook afvroeg en zo ging ze de afgelopen jaren op onderzoek uit.

Met haar camera legt De Jong landschappen vast waarin menselijke ingrepen zichtbaar zijn, zoals doorgewerkte dijken, het overstroomgebied de Noordwaard en de Nieuwe Biesbosch, dat ooit landbouwgebied was. ,,Ik houd me dus bezig met klimaat en waterproblematiek. Dat leg ik op een zo neutraal mogelijke manier vast, dus vaak met een heldere hemel. Want als je een waterkering gaat fotograferen met enorme wolkenlucht erboven, wordt het beeld mij te dramatisch.”

Waterberichten

In 1916 bleek voor het eerst dat de Voorstraat niet hoog genoeg was. Het waterpeil steeg toen tot 3,43 meter boven NAP. Met de Watersnoodramp in 1953 stond het peil nog hoger, namelijk 3,73 meter boven NAP. ,,Deskundigen breken zich al jaren het hoofd over de vraag hoe ze deze zwakke schakel in de hoogwaterkering kunnen versterken. Zo worden er ieder jaar, voorafgaand aan het stormseizoen, metalen schotten van 35 cm hoog geplaatst voor de gevels. Die komen dan uit een depot, dat ik ook heb gefotografeerd.”

De Noordwaard overstroomt om grote hoeveelheden rivierwater geleid naar zee af te voeren. Uit ‘Monuments of Climate Change’ © Anja de Jong

En zo kwamen er nog meer waterverhalen op haar pad: ,,Ik fotografeerde onder andere buitendijkse (nieuw)bouw, de Biesboschhal vol veldbedjes als mogelijke opvanglocatie bij overstromingen en ik ging langs bij het Spartelbadje de Paddenstoel, waar in 2021 PFAS aangetroffen werd. Ik wilde zoveel mogelijk verschillende facetten rondom dit thema vastleggen.”

                                                                     Ik fotogra­feer niet meer dan de werkelijk­heid – Anja de Jong

De Jong onderzocht waar het drinkwater van Dordtenaren vandaan komt en ging daarvoor langs bij de spaarbekkens in de Brabantse Biesbosch. Ook fotografeerde ze de noodspaarbekken de Grote Rug, naast Chemours. Het was voor de fotograaf niet altijd makkelijk om ergens foto’s te maken. ,,En dat vind ik jammer, want het zou juist goed zijn als bedrijven transparant zouden zijn. Ik fotografeer niet meer dan de werkelijkheid.” De serie ‘Waterberichten’ bestaat uit een totaal van dertig foto’s.

Noodzaak inzien

De liefde en het ontzag voor water zit bij de Dordtse, die oorspronkelijk uit Scheveningen komt, in haar dna. Vakanties in haar jeugd bracht ze vaak door op zee, haar vader was machinist op de kustvaart. De Jong ging in 1981, na haar studie aan de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam, meteen aan het werk als fotograaf. Daarnaast was ze tot 2020 werkzaam als docent fotografie aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.

Eén van de foto’s uit Waterberichten, gemaakt in de Nieuwe Dordtse Biesbosch. © Anja de Jong

Echt een antwoord op de complexe vraagstukken geeft ze niet – ‘dat is ook mijn taak niet’ – wel hoopt De Jong dat mensen de noodzaak van actie inziet. ,,We zitten hier natuurlijk niet goed en dat geldt voor heel laag Nederland. Ik ben niet bang voor wat de toekomst gaat brengen, maar maak me wel zorgen. Zeker in Dordrecht wordt hier nog te veel over gezwegen.”

Waterberichten opent zaterdag 31 augustus om 16.00 uur in de Dordtse Kunstkerk.
Het is het slotstuk van De Jong als stadskunstenaar van Dordrecht.

Het affiche voor de tentoonstelling WATERBERICHTEN in de Kunstkerk is klaar, vormgegeven door Jantijn van den Heuvel.

AHA-erlebnis ©2024

Zaterdag 3 augustus heeft in de Voorstraat rondom het pand van Teekengenootschap Pictura de opening plaatsgevonden van een vlaggenparade voor het 250-jarig bestaan van deze Dordtse kunstenaarsvereniging. 25 kunstenaars hebben ter gelegenheid van dit jubileum een ontwerp gemaakt voor een wapperende vlag. Deze vlaggen hangen tussen Scheffersplein en Boomstraat in Dordrecht.
De vlaggenparade is tot en met 31 oktober in de straat te zien.

Mijn idee voor dit vlagontwerp was:
Kunstenaars gaan bij hun werk vaak uit van een probleem of vraagstelling, waarbij de AHA-erlebnis een cruciale rol speelt. Een AHA-erlebnis (AHA-experience of AHA-ervaring) is een plotseling dagend inzicht in een probleem op een zeker moment dat allerlei losse aspecten van het probleem in elkaar blijken te passen en zo een oplossing daarvoor geboden wordt.
De uitdrukking is geïntroduceerd door de Duitse denkpsycholoog Karl Bühler en verwant aan het Eureka moment van Archimedes.

Kijk hier voor alle andere vlaggen en achtergronden: Pictura Vlaggenparade

©2024 Niet Vouwen a.u.b.

Op zaterdag 3 augustus 2024 wordt om 16.00u op Voorstraat ter hoogte van Pictura de Vlaggenparade ter ere van het 250 jarig bestaan van Teekengenootschap Pictura geopend. Tot 1 november wapperen de vlaggen boven Voorstraat Noord tussen het Scheffersplein en de Boomstraat, vlaggen die door zo’n 25 kunstenaars zijn vorm gegeven. Dit alles in het kader van het jubileum dat Pictura in 2024 viert als opmaat naar de datum van 1 oktober, de dag waarop in 1774 de eerste activiteit van dit Teekengenootschap heeft plaatsgevonden.

Door de deelnemende instellingen wordt op hun website verwezen naar de aankomende tentoonstelling WATERBERICHTEN.

Kijk voor het Dordrechts Museum op Dordrechts Museum_Waterberichten

Zeer uitgebreide WATERBERICHTEN op Archief Dordrecht_Waterberichten

Tenslotte biedt de Kunstkerk deze info: Kunstkerk_Waterberichten,                ook voor de openingstijden en activiteiten.

Kunstkerk – Augustijnenkamp

Van 31 augustus t/m 13 oktober 2024 vindt in een samenwerking tussen het Dordrechts Museum, het Regionaal Archief Dordrecht en de Kunstkerk de solotentoonstelling WATERBERICHTEN van Anja de Jong plaats.

Zij is sinds oktober 2021aangesteld als Stadskunstenaar van Dordrecht.

Samen met 25 kunstenaars werk ik aan mijn ontwerp voor een vlag die tijdens de vlaggenparade t.g.v. het 250-jarig bestaan van Teekengenootschap Pictura vanaf augustus 2024 voor zo’n twee maanden in de Voorstraat  te zien zal zijn.

Kunstkerk – Museumstraat

Mijn Stadskunstenaarschap van Dordrecht wordt afgesloten met een tentoonstelling in de Kunstkerk aan de Museumstraat 25 onder de titel ANJA DE JONG – WATERBERICHTEN. Een projectgroep, waarin vertegenwoordigers van het Dordrechts Museum, het Regionaal Archief Dordrecht en de Kunstkerk, is hard bezig om alle zaken m.b.t. locatie, publiciteit en andere activiteiten rond de expositie voor te bereiden en tot uitvoer te brengen. Naast mijn deelname aan de projectgroep ben ik druk bezig om de hangvolgorde van de werken te bepalen, van titels te voorzien en de uiteindelijke prints hangklaar te maken.

Terwijl het einde van 2023 ook het het einde aangeeft van mijn periode als Stadskunstenaar van Dordrecht, beginnen juist de voorbereidingen voor de fysieke afsluiting van die aanstelling met het selecteren en printen van de foto’s, de expositie in 2024, de activiteiten daaromheen en de uiteindelijke overdracht van het beeldmateriaal aan het Regionaal Archief Dordrecht.

Na 4 maanden in de tentoonstellingsruimte van Het Lage Noorden in Marrum mijn Monuments of Climate Change (The North) project te hebben getoond tijd voor de afbouw.

Naast de reguliere bezoekers waren ook een aantal activiteiten (zoals onderdelen van de Landschaps-Triënnale 2023) de reden dat velen de expositie The North hebben bezocht.

De tentoonstelling Monuments of Climate Change (The North) bij Het Lage Noorden in Marrum (Friesland) is halverwege, Bijgaand wat beelden van de inrichting en expositie. Deze is nog te bezoeken tot en met zondag
1 oktober 2023. Adresgegevens: Het Lage Noorden,
Zeedijk 8, 9073 TN Marrum.

Lauwersmeerdijk Uit: Monuments of Climate Change ©2021

Van 4 juni t/m 1 oktober 2023 hangt een selectie van Monuments of Climate Change bij Het Lage Noorden. In dit project toon ik dié landschappen en locaties in Nederland waar de mens al eeuwenlang het water als vriend omarmt of als vijand bevecht. Landschappen, van het voormalige eiland Schokland (nu onderdeel van de Noordoostpolder) tot de Zandmotor (een proefproject in de vorm van een kunstmatige zandplaat voor de kust van Zuid-Holland) en locaties met water regulerende middelen, van herziend gebruik van ‘oude’ rijsdammen en terpen tot een zoet- zoutovergang met vispassage (Friesland) en de Dubbele Dijk (Groningen). Zonder deze interventies is leven met het water – Nederlands (cultureel) verleden en haar toekomst – op drassige grond gebouwd, want hoe lang en op welke wijze weten we het in de Delta nog droog en tegelijkertijd leefbaar te houden?

Ten tijde van mijn A-i-R in 2021 bij deze Mondriaan residency fotografeerde ik de recentste innovaties aan de Friese en Groningse kust. Deze foto’s zijn nu  bij Het Lage Noorden in Marrum te zien. Het Lage Noorden, aan de Friese Waddenzeedijk, is, ook vanwege haar rol (o.a. een Summerschool) bij de Landschaps-Triënnale 2023 – thema ‘Dynamische Waddendelta’) dé locatie voor het tonen van Monuments of Climate Change (The North).

Info en openingstijden: Het Lage Noorden

Tongplaat, Anja de Jong ©2022

Op maandag 5 juni 2023 organiseert het Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden de Gebiedsconferentie 2023 in film- en muziektheater LantarenVenster, Rotterdam. Provincie, gemeenten, waterschappen, veiligheidsregio’s, het Rijk en het bedrijfsleven uit de regio werken samen aan de uitvoering en volgende herijking van de voorkeursstrategie voor het gebied Rijnmond-Drechtsteden. Zo zorgen zij voor de waterveiligheid op korte én lange termijn. Deze conferentie wordt georganiseerd voor vertegenwoordigers (bestuurlijk en ambtelijk) van bovengenoemde instanties, die werken aan de uitvoering van de Herijkte Voorkeursstrategie van het Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden, betrokkenen van maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en bedrijven, en vertegenwoordigers van andere deelprogramma’s van het Deltaprogramma.

.

Gedurende het plenaire deel van de conferentie wordt een (beam)presentatie van mijn werk als Stadskunstenaar van Dordrecht tijdens een muzikaal intermezzo vertoond.

Woensdagavond 17 mei 2023 vindt de presentatie plaats van het nieuwste boek van Frits Baarda in het Nationaal Onderwijs Museum in Dordrecht. In deze stad verrees de sierlijke Prins Clausbrug, terwijl in de binnenstad de monumentale Engelenburgerbrug onder handen werd genomen. Voor journalist en fotograaf Frits Baarda het startsein voor een lange reis over het Eiland van Dordrecht. Welk nut heeft een brug sowieso? Hoe tekenen ze wellicht de Dordtse identiteit? Geen brug sloeg hij over. Spectaculair of ongezien, ze staan allemaal in het boek ‘Alle 704bruggen van Dordrecht’ .Wethouder Rik van der Linden krijgt het eerste exemplaar overhandigd op deze avond over bruggen.

Naast de architect van de Prins Clausbrug en de projectleider ten tijde van de renovatie van de Engelenburgerbrug zal ik een presentatie geven over ‘de brug’ in mijn werk en binnen mijn stadskunstenaarsschap van de stad Dordrecht.

Nationaal Onderwijs Museum, Burgemeester de Raadtsingel 97, Dordrecht, 17 mei | aanvang 20 uur | vrije toegang

De avond wordt georganiseerd door Stichting De Stad

.

Zaterdag 25 maart 2023 om 5 uur presenteer ik een uur lang mijn werk en werkproces in de grote zaal van PICTURA Dordrecht in het kader van DUOTOON, een samenkomst met publiek waarbij twee werkende leden, onafhankelijk van elkaar, hun werk presenteren in een vorm die de kunstenaars zelf bepalen en er is gelegenheid om vragen te stellen. Duo kunstenaar tijdens DUOTOON is Kees Verschuren (Breda 1941), beeldhouwer, installatiekunstenaar, kunstschilder, collagist en multimediakunstenaar.

.

Op zaterdag 7 januari 2023 opent om 17.00uur de tentoonstelling AM FLUTGRABEN in Teekengenootchap Pictura Dordrecht. Tussen 2003 en 2011 faciliteerde het toenmalige CBK Dordrecht een artist-in-residence voor Dordtse kunstenaars in Berlijn door woonruimte en een atelier in de Kunstfabrik am Flutgraben beschikbaar te stellen. Zo konden zij daar voor 3 tot 6 maanden wonen en werken. In ‘am Flutgraben’ tonen een aantal van de destijds geselecteerde kunstenaars werk uit hun Berlijnse tijd of recent werk dat een verbinding heeft met die werkperiode. In de duo tentoonstelling BERLIN, A 10-YEAR Itch, die gelijktijdig plaatsvindt, is werk te zien van 11 kunstenaars die ooit naar Berlijn zijn getrokken, omdat het daar ‘gebeurde’ en je daar dus moest zijn. Beide tentoonstellingen zijn te zien tot 12 februari.

Project: Berlin’s Covered History ©2007

Uit de serie ‘Berlin’s Covered History’ laat ik het werk ‘Don’t look at the West’ zien, mijn atelier in de Kunstfabrik, dat destijds, in de DDR tijd, een zgn. blind building was. Voor meer info en beeld uit dit project klik hier voor project BCH

Bent u wellicht geïnteresseerd in het boek Berlin’s Covered History met tekst van Jan Brokken en beeld van Anja de Jong, klik dan hier voor het boek BCH

Tongplaat, Anja de Jong ©2022

Afgelopen maanden op een aantal plekken in en rondom Dordrecht gefotografeerd voor mijn stadskunstenaarschap. Tussentijdse presentaties tijdens de Dag van de Geschiedenis in het Stadsarchief, tijdens de talkshow m.b.t. het project ‘SpotLights On – Bruggen in het licht’ in het Energiehuis en uiteraard voor de opdrachtgevers van het museum hebben tipjes van de sluier opgelicht. Mijn thema is en blijft “water” in al zijn/mijn betekenissen voor de stad Dordrecht. In het komende jaar werk ik toe naar de uiteindelijke presentatie van het project in het museum en de overdracht van de foto’s aan het Regionaal Archief Dordrecht.

.

De laatste week van het themajaar ‘600 jaar Elisabethsvloed’ zit vol met activiteiten zoals het TIJ-festival en ‘Bruggen in het licht’, het zgn. SPOTLIGHTS-ON. In het kader van dit laatste evenement organiseert Schouwburg Kunstmin een 4-tal talkshows in het Energiehuis-Ketel 1. Met gasten uit de literatuur en (beeldende) kunst, waarbij hun deskundigheid in relatie tot het water centraal staat. Op woensdag 16 november ben ik als Stadskunstenaar van Dordrecht en al heel lang ‘bezig’ met het water, samen met schrijfster Nikki Dekker te gast. Presentator van de talkshow is Frank van Pamelen en de muziek wordt verzorgd door Eva van Pelt.

.

.

Voor informatie klik op:                                                                                Schouwburg Kunstmin of op 600 jaar Eliabethsvloed

Van zaterdag 5 november t/m zondag 18 december tonen 61 werkende leden allemaal één werk in de jaarlijkse Salon van Teekengenootschap Pictura in Dordrecht. Binnen het thema DE  LEEGTE, in schril contrast met wat traditioneel de volste tentoonstelling van het jaar is (maar ook een mooi thema in hectische tijden), laten zij voor het eerst sinds de laatste Salon van 2019 weer als groep werk in deze tentoonstelling zien. Ik toon er het werk 59ᵒ15′ N 22ᵒ 50′ E uit de serie ICE EDGE.

Oktober is de Maand van de Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland met dit jaar als thema ‘Wat een ramp!’. Op zaterdag 15 oktober, tijdens de Dordtse Dag van de Geschiedenis in en rond het Regionaal Archief Dordrecht en het Hof van Nederland, wordt aandacht besteed aan rampen die in Dordrecht en omstreken hebben plaatsgevonden en wat voor impact deze hebben op de hedendaagse situatie. De thematiek sluit aan bij een gevleugelde uitspraak van Winston Churchill: ‘Never waste a good crisis’. Vanaf 14.00 uur houd ik op uitnodiging van het Archief de presentatie ‘De menselijke hand in crises en rampspoed’ over hoe men omgaat met het ons omringende en soms bedreigende water en daartoe ingrijpt in het landschap. Als Stadskunstenaar van Dordrecht onderzoek ik dit jaar hoe de stad zich verhoudt tot het water en de existentiële dreiging door klimaatverandering en laat daar een paar eerste beelden van zien.

.

Folio with text English/Dutch and 3 prints from “Ice Edge-IJsgrens” ©

Van 23 t/m 25 september 2022 vindt in Madrid, in de Glass Gallery van het Palacio de Cibeles, de tiende editie plaats van het FIEBRE Photobook Fest, het enige festival in Spanje dat is gespecialiseerd in fotoboeken. Mijn boek “The Borderland Project” en het multiple/collector’s item ”Ice Edge-IJsgrens” zijn geselecteerd voor de presentatie op FIEBRE door het European Cultural Center uit Venetië, dat al eerder mijn fotografie in Palazzo Mora toonde tijdens de Biënnale in 2017. Plaats uw bestelling via: anjadejong.nl/publicaties

The Borderland Project, idea, project, photography and publisher: Anja de Jong ©

Lichtexperiment#2,Anja de Jong©1979, SX-70

Vandaag start  de tentoonstelling ‘De magie van Polaroid’ (een expositie over direktklaar fotografie in Nederland), alwaar heel vroeg (Polaroid) werk van mij in is opgenomen.          Ruim 40 Nederlandse fotografen laten zien wat er allemaal mogelijk was en is met de vele verschillende filmtypes die Polaroid op de markt heeft gebracht.                                                  Het boek ‘Polaroid in Nederland. De magie van instant-fotografie’ door Arno Bauman en Sjef van Duin wordt 12 juni gepresenteerd.                                                                                               De tentoonstelling loopt vanaf 10 juni tot en met 10 juli 2022 in Art Centre Schiedam, Lange Nieuwstraat 191, 3311 AJ Schiedam en tijdens deze periode worden verschillende activiteiten rondom het Polaroid thema georganiseerd (zie De magie van Polaroid)

In het Dordrechts Museum is op 24 april het symposium gehouden, georganiseerd door de 3 exposanten van de tentoonstelling in Pictura, met inleiders Lotte Jensen, Alice Smits, een panel/publieksdiscussie o.l.v. Katrien Ligt met als centrale vraagtelling: ‘Wat kan de rol van de kunst zijn en welke mogelijkheden staan de kunstenaar ter beschikking ten tijde van mondiale ecologische- en klimatologische crises?’

In het Algemeen Dagblad van 13 april verscheen een artikel over de tentoonstelling Troubled Waters van stadskunstenaar Anja de Jong.

Stadskunstenaar en fotograaf Anja de Jong in haar atelier. © Victor van Breukelen

Dordtenaren maken kennis met stadskunstenaar in expositie:             ‘Bij klimaatcrisis kunnen kunstenaars een belangrijke rol spelen’

Dordtenaren kunnen bij Teekengenootschap Pictura kennismaken met stadskunstenaar en fotograaf  Anja de Jong. In de tentoonstelling Troubled Waters staat het vraagstuk ‘Welke rol spelen kunstenaars in tijden van ecologische crisis?’ centraal.   

                       Jacolijn Groesbeek 13-04-22, 20:30

De werken van kunstenaars Rachel Bacon, Suzette Bousema en Anja de Jong tonen de chaotische staat waarin de aarde zich bevindt. De Jong legt de klimaat- en waterproblematiek vast met haar fotografie. ,,Mijn foto’s tonen het gevecht met water, de grote ingrepen die in Nederland worden gedaan om het water tegen te houden. Daar tegenover staat het leven met water en hoe we daar oplossingen voor zoeken. Het IPCC-rapport is net uitgekomen, ‘Amersfoort aan Zee’ blijkt nu toch geen gekke opmerking.

Noordwaard

Een aantal foto’s van De Jong is genomen in de regio, zoals een foto van de ondergelopen Noordwaard, waardoor de rivieren meer ruimte krijgen. In 2011 begon de Dordtse aan dit project. Inmiddels heeft zij veel kennis over de ontwikkelingen in Nederland op het gebied van de waterproblematiek. ,,Ik hoop dat mensen door deze tentoonstelling de urgentie meer gaan voelen. Als ik kijk naar deze foto’s vraag ik mij vooral af hoe ver we kunnen en moeten gaan om Nederland leefbaar te houden.” Hoe het eiland Dordrecht het water in de toekomst gaat weerstaan, wil De Jong uitzoeken tijdens haar periode als stadskunstenaar

‘Als ik naar deze foto’s kijk vraag ik mij vooral af hoe ver we moeten gaan om Nederland leefbaar te houden’

.De Noordwaard overstroomt om grote hoeveelheden rivierwater geleid naar zee af te voeren. Uit ‘Monuments of Climate Change’   © Anja de Jong

Ook de werken van Rachel Bacon en Suzette Bousema zijn in de expositie te vinden. Bacon maakt kunst dat betrekking heeft op landschap, mijnbouw en klimaatproblematiek. De kunstwerken van Suzette Bousema visualiseren hedendaagse milieuthema’s in samenwerking met wetenschappers, zoals ondergrondse schimmelnetwerken die laten zien dat alle planten verbonden zijn.

De expositie is tot 8 mei gratis toegankelijk. Op 24 april om 14.00 vindt ook een mini-symposium plaats over de rol van de kunst in tijden van crises in het Dordrechts Museum. Meer informatie is hier te vinden.

Op 13 april werd vanuit de Biesboschhal het interview programma VIA CULTURA uitgezonden (zie onder), waarin ik werd geïnterviewd over de tentoonstelling Troubled Waters en mijn stadskunstenaarschap. Het interview dat op 7 april in het een avondvullend programma (met ook andere gasten en live muziek) werd opgenomen is te zien via: Via Cultura 1e uur en Via Cultura 2e uur

Er is nog ruimte voor deelnemers aan het gratis toegankelijk mini-symposium dat bij de tentoonstelling Troubled waters wordt georganiseerd. Dit vindt plaats op 24 april in het auditorium van het Dordrechts Museum. Met inleidende lezingen van Lotte Jensen en Alice Smits en een paneldiscussie over de centrale vraag ‘Wat kan de rol van de kunst zijn en welke mogelijkheden staan de kunstenaar ter beschikking ten tijde van mondiale ecologische- en klimatologische crises?’

Voor verdere info en inschrijven: mini-symposium Troubled Waters 

Tijdens de opening van de tentoonstelling Troubled Waters – a confused or chaotic state of affairs door Flos Wildschut werd het door haar geschreven gelijknamige essay gepresenteerd en door de drie kunstenaars aan het aanwezige publiek uitgedeeld. Tot en met 8 mei is het in de expositieruimte voor de bezoekers gratis mee te nemen.

.

In de week van 28 maart is er hard gewerkt aan de inrichting van de tentoonstelling Troubled Waters. Vrijdag 1 april werd tevreden het licht uitgedaan, was alles klaar voor de opening.

.

Opening tentoonstelling ‘Troubled Waters – a confused or chaotic state of affairs’  met werk van Rachel Bacon, Suzette Bousema en Anja de Jong vanaf 13 uur in Pictura met om 16 uur een openingswoord door Flos Wildschut.

.

.

Volgende maand, op 24 april organiseren de drie exposanten van Troubled Waters in het auditorium van het Dordrechts Museum een mini-symposium rondom de vraag:

Wat kan de rol van de kunst zijn en welke mogelijkheden staan de kunstenaar ter beschikking ten tijde van mondiale ecologische- en klimatologische crises?

Met lezingen van Lotte Jensen en Alice Smits en een gesprek met de kunstenaars Rachel Bacon, Suzette Bousema en Anja de Jong gemodereerd door Katrien Ligt. Klik hier voor info en aanmelden

Binnenkort in Pictura Dordrecht TROUBLED WATERS met

Suzette Bousema

Rachel Bacon

Anja de Jong

:

Grote Zaal Pictura tijdens eerdere tentoonstelling

Op 2 april opent de tentoonstelling Troubled Waters – a confused or chaotic state of affairs in Teekengenootschap Pictura in Dordrecht. De voorbereidingen  van de exposanten Rachel Bacon, Suzette Bousema en Anja de Jong zijn in volle gang. Er wordt volop gedacht, getekend, geprint, geschreven, vormgegeven en overlegd om alles op tijd klaar te krijgen ………..

.

Ondanks dat de presentatie tijdens het (uitgesteld naar (mogelijk) 17 maart 2022) Dutch Polar Symposium vanwege COVID-19 niet doorging is het eerste nummer van het jaarlijks te verschijnen ANTARKTIKOS magazine nu verkrijgbaar. Antarktikos is een gedrukt tijdschrift dat volledig gewijd is aan Antarctica en dat artistieke en wetenschappelijke verkenning samenbrengt. In dit nummer zijn foto’s en een artikel van mijn hand opgenomen.

.

ANTARKTIKOS – Issue #1 Mapping Nature
Prijs: 15 euro
52 bijdragen,160 pages, 24 x 20 x 1,3 cm, paperback, English, 2021, ISBN 9789079344024

Vanwege de toenemende COVID-19 besmettingen is het raadzaam de lezing van 30 november uit te stellen tot voorjaar 2022.

.

.

Vanmiddag volgde ik in het Dordrechts Museum ‘De grote en vreeselike vloed. De Sint-Elisabethsvloed’, een symposium door het museum georganiseerd in samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen. Er waren voordrachten over de visuele verbeelding van de vloed en over de mythevorming daaromtrent van resp. Hanneke van Asperen en Lotte Jensen en een paneldiscussie over de impact van de Sint-Elisabethvloed en wat we er voor de toekomst van kunnen leren. Dit alles geïllustreerd door muziek en ‘ramp’liederen van Camerata Trajectina. Ook was na een inleiding over de tentoonstelling Elisabeth en de Vloed (t/m 6 maart 2022 in het Dordrechts Museum) gelegenheid om deze te bezoeken.

ANTARKTIKOS zal wel verschijnen, maar het evenement eromheen wordt verschoven naar 17 maart 2022.

.

Vanwege de geldende COVID-19 maatregelen kon de geplande presentatie van WATERPROOF  in ‘De Nacht van Elisabeth’ geen doorgang vinden, maar toch is (weliswaar in kleiner gezelschap) op 18 november het boek gelanceerd in Van der Valk, Ridderkerk. Vier foto’s uit mijn ‘Monuments of Climate Change’ zijn opgenomen in het katern “Veiligheid in de toekomst’ van WATERPROOF, dat als ondertitel ‘Van vechten naar furore, de unieke kracht van de Drechtsteden’ heeft meegekregen. Het boek is in een Nederlands- en Engelstalige versie gepubliceerd.

.

.

De lancering van ‘ANTARKTIKOS mapping nature’ vindt plaats op 2 december in het Omniversum in Den Haag, Nederland. In ANTARKTIKOS zijn enkele foto’s en een artikel van mij opgenomen met betrekking tot mijn werkbezoek aan dit continent in de antarctische zomer van 1998-1999. De presentatie vindt plaats als slotact van het Dutch Polar Symposium dat op die dag in het Museon plaatsvindt. Tevens worden korte films van ANTARKTIKOS publicisten vertoond in de gigantische koepel van dit grootbeeldfilmtheater met een scherm van 840 m2, met daarna de BBC documentaire ‘Antarctica’.

.

Lancering van dit in beperkte oplage uitgebrachte boek tijdens de nacht van de Elisabethsvloed van 18 op 19 november. In WATERPROOF zijn een aantal foto’s uit ‘Monuments of Climate Change’ met een begeleidend artikel opgenomen.

.

Op vrijdag19 november organiseert het Dordrechts Museum in samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen het symposium:                                                                                  ‘De grote en vreeselike vloed. De Sint-Elisabethsvloed’.

Zeshonderd jaar geleden vond de Sint-Elisabethsvloed plaats. In de nacht van 18 op 19 november 1421 brak een dijk in de omgeving van Dordrecht. De verhalen over een overstroming van Bijbelse proporties vormden de basis voor een rijke herinnerings-cultuur. Vanaf de vijftiende eeuw hebben talloze schilders, schrijvers, prenten- en kaartenmakers verhalen over de ramp vereeuwigd. De mythevorming en culturele verbeelding hebben ervoor gezorgd dat de Sint-Elisabethsvloed tot op de dag van vandaag voortleeft in het collectieve geheugen als een van de grootste rampen in de Nederlandse geschiedenis. Welke lessen kunnen toekomstige generaties trekken uit de ‘grote en vreeselike vloed’?

Deze middag biedt een gevarieerd programma met muziek van Camerata Trajectina en voordrachten van experts op het gebied van de Sint-Elisabethsvloed, zoals Lotte Jensen, Maarten Kleinhans, Hanneke van Asperen, Marianne Eekhout e.a.

.

Vandaag volgde ik digitaal het twaalfde Nationaal Delta Congres, dat plaats vond in het MECC, Maastricht. Het congres is in hybride vorm georganiseerd, dus deels online en deels op locatie in Maastricht. Naast het plenaire programma volgde ik deze parallelle sessies: ‘Integratie: klimaatadaptatie en andere opgaven verbinden, hoe dan?’ en ‘PAGW Rivieren – werken aan een levende delta’.                                                   PAGW staat voor Programmatische Aanpak Grote Wateren.

Op dinsdagavond 30 november houd ik op uitnodiging van Vereniging Oud-Dordrecht een lezing over mijn werk en werkwijze in de Trinitatiskapel in de Vriesestraat inDordrecht. In de nieuwsbrief wordt de lezing als volgt aangekondigd:

Lezing door Anja de Jong, autonoom fotograaf en sinds kort stadskunstenaar van Dordrecht.   Al decennia houdt De Jong zich bezig met water en klimaat zoals eerder in wereldwijde projecten als ‘The Borderland Project’, ‘Chile’s Water’, ‘Moldova’s Water’, ‘Ice Edge – IJsgrens’ en binnen Nederland het project ‘Submersa’ over de St. Elisabethvloeden van 600 jaar geleden. In haar huidige project ‘Monuments of Climate Change’ laat ze zien welke moeite Nederland zich getroost het water buiten te houden. Dit is niet alleen een actueel verhaal. De Jong vertelt in beeld en voordracht hoe het water steeds opnieuw het Hollandse landschap – en haar mentaliteit – vormt. Daarbij komt zeker niet alleen het verleden aan bod, maar wordt absoluut een blik op de toekomst geworpen.

.

Vandaag verzorgde ik de lezing ‘Scheppen of schrappen: Gedoemd tot eeuwig gesleutel aan het landschap‘ tijdens de Erfgoeddag Zuid-Holland, het jaarlijkse congres van Erfgoedhuis Zuid-Holland en de Provincie Zuid-Holland, gehouden            in de Schouwburg Kunstmin in Dordrecht in het kader van de viering van                      ‘600 jaar Elisabethsvloed’.

De dag staat in het teken van water en overstromingen en heeft als titel meegekregen ‘De kracht van het water’. Het programma wil uitgebreid en nadrukkelijk aandacht besteden aan de opgaven waar we ons in de Hollandse delta voor gesteld zien.

Hoe behouden we ons erfgoed bij een stijgende zeespiegel? Hoe gaan we met ons maritieme landschap om? Hoe lang kun je doorgaan met de dijken te verhogen? Welke voorbeelden uit het verleden kennen we? En zijn er ook buitenlandse voorbeelden waar we iets van kunnen leren? Een aantal deskundige sprekers spreken over waterbeheer in heden en verleden en geven een analyse van dat Hollandse maritieme landschap. Behalve deze wat ‘zware’ onderwerpen is er ook aandacht voor eigentijdse initiatieven en projecten.

In het programma van de dag werd mijn presentatie als volgt aangekondigd: Ooit fotografeerde Anja de Jong de Deltawerken als onderdeel van de Nederlandse inzending op de Triënnale in Milaan, maar gedurende het werken aan haar langlopende ‘The Borderland Project’ over het wereldwijde niemandsland groeide haar interesse voor de klimaat- en waterproblematiek, die sindsdien haar voornaamste thema is. In haar ‘ongoing’ project ‘Monuments of Climate Change’ worden de ingrepen in het Nederlandse landschap, ultieme pogingen om ook in de toekomst onze voeten droog te houden in beeld gebracht. Dit werk draait om de vraag hoe lang en op welke wijze we het land in de Delta droog én leefbaar kunnen, moeten of zelfs mogen houden?

Ik volgde op 20 oktober 2021 NEXTLEVEL2021 toen Dordrecht gaststad was voor zo’n 150 Europese professionals op het gebied van klimaatbestendige steden. Als hoofdpartner van het Europese project BEGIN (Blue Green Infrastructures through Social Innovation) organiseert zij dit NEXT LEVEL 2021: een eendaagse hybride (zowel fysiek in het Energiehuis als digitaal online) conferentie over op de natuur gebaseerde oplossingen (‘Nature Based Solutions’) voor leefbare en klimaatbestendige steden. NEXT LEVEL 2021 is de eindconferentie van BEGIN, een samenwerking sinds 2016 tussen 10 Europese steden en 6 kennisinstellingen. Samen hebben zij de afgelopen jaren gewerkt aan oplossingen om beter om te gaan met extreme weersomstandigheden in hun stedelijke gebieden. Uitgangspunt bij de oplossingen is steeds dat relevante lokale partijen in een stad of wijk, waaronder de inwoners, worden betrokken. Centraal staat daarbij hoe dit gerealiseerd wordt met oog voor bewoners, biodiversiteit, gezondheid en leefomgeving.

.

Maandagavond 18 oktober gaf ik op uitnodiging van Fotoclub Perspektief Houten een lezing over mijn werk en werkwijze in “De Bijenkorf” aldaar.

Eiland van Dordrecht en omstreken

Vandaag is bekend geworden dat ik mijzelf voor de komende anderhalf jaar ‘Stadskunstenaar van Dordrecht’ mag noemen. In deze periode zal ik in en rondom het Eiland van Dordrecht die onderwerpen fotograferen, die dichtbij mijn eigen thema’s met betrekking tot geschiedenis, klimaatverandering en water(veiligheid) liggen. De resultaten zullen uiteindelijk worden opgenomen in de beeldverzameling van het Regionaal Archief Dordrecht.

Friesland ©2021

Friesland ©2021

De gehele maand september kreeg ik de kans te werken aan mijn langlopend project ‘Monuments of Climate Change’ tijdens een Artist-in-Residence verblijf bij ‘Het Lage Noorden’ in Marrum aan de Friese Waddenkust. Van hieruit kon ik interventies en innovaties ten behoeve van waterveiligheid voor dit deel van Nederland, van de Afsluitdijk tot diep in het Eems-Dollard gebied, fotograferen.

Mijn verblijf in Artist-in-Residence ‘Het Lage Noorden’ is mede mogelijk gemaakt door

10 en 11 september volgde ik het door de Waddenacademie georganiseerde symposium ‘Op Terp Hoogte’ over de kwaliteit van het Waddenlandschap in Museum Wierdenland in Ezinge. Tijdens de eerste dag wordt vanuit een drietal invalshoeken de vraag aan de orde gesteld hoe we de dynamiek tussen waterbeheer en landbouw naar een nieuw evenwicht kunnen krijgen ten behoeve van een hoogwaardig, veilig, aantrekkelijk en economisch interessant landschap aan de Waddenkust: 11 september wordt het landschap aan de Waddenkust per fiets verkend onder begeleiding van deskundigen die het landschap goed kennen.

Interview over mijn waterbetrokkenheid in het kader van een ‘Soundhouse’ (een platform voor geluidskunst) project van Nico Parlevliet, beeldend geluid kunstenaar. In zijn boot ‘De Flaneur’, voor deze gelegenheid zijn varende studio, hadden we een gesprek over de relatie tijd-water-geluid met als rode draad het getij. Dit alles moet leiden tot een website waarin alle gevoerde gesprekken en opgenomen geluiden een plaats en vorm krijgen.

.

Beeldselectie voor WATERPROOF. Dit vuistdikke boek vertelt het uitzonderlijke verhaal over het ontstaan van het landschap, de eeuwige strijd tegen het water en de bedrijven die zich in de regio vestigen en internationaal furore maken met hun vernieuwende ideeën. Het verhaal over het ontstaan van de Drechtsteden leest als een razend spannende roman. In 1421 veegt de St. Elisabethvloed een stuk Nederland van de kaart. Maar het gebied veert terug, vindt zichzelf opnieuw uit en blijkt dé voedingsbodem te zijn voor de beste dijkenbouwers, baggeraars, waterbouwkundigen, bruggenbouwers en scheepsbouwers. 600 jaar na deze vloed  laat dit boek de iconen van het gebied zien: Kinderdijk met zijn molens, de Biesbosch, de binnenstad van Dordrecht, het historische klapsluisje bij Alblasserdam,  zeker 80% bestaat uit landschapsfotografie, portretten van mensen in functie, bedrijfsfotografie, historische prenten, kaarten en fotografie van projecten in binnen- en buitenland. In een limited edition wordt WATERPROOF gelanceerd tijdens de nacht van van de Elisabethsvloed van 18 op 19 november 1421/2021.

.

Voorbereiden van mijn Artist-in-Residence verblijf in ‘Het Lage Noorden’ in de maand september. Research locaties, contacten leggen voor toestemming, inschrijven Waddensymposium, controle apparatuur etc.

.

Vandaag beluisterde ik via het internet de presentatie van het IPCC rapport. Dit rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is het zesde in een reeks rapporten waarin wetenschappelijke, technische en sociaaleconomische informatie over klimaatverandering wordt beoordeeld. Drie Werkgroepen (WG) beoordelen (1) De natuurwetenschappelijke basis, (2) Impact, aanpassing en kwetsbaarheid en (3) Beperking van klimaatverandering. De eerste werkgroep publiceerde Climate Change 2021: The Physical Science Basis dus vandaag op 9 augustus 2021, de andere twee zijn gepland voor 2022. Het definitieve rapport moet eind 2022 klaar zijn. Dit eerste rapport zal naar verwachting invloed hebben op de 26e klimaatconferentie van de Verenigde Naties (COP26) die van 31 oktober t/m 12 november 2021 onder voorzitterschap van het Verenigd Koninkrijk gehouden zal worden in Glasgow, Schotland.

.

Mijn inzending voor ANTARKTIKOS magazine, een uitgave die artistieke en wetenschappelijke verkenning combineert binnen de ontzagwekkende en tot nadenken stemmende context van Antarctica is toegelaten voor het eerste nummer dat in december 2021 verwacht wordt. Het is een (jaarlijks) internationaal tijdschrift dat tot stand komt in samenwerking met vele wetenschappers en kunstenaars.

Metronoom – getijdensimulator van Maarten Kleinhans, Universiteit Utrecht.

Voor de tweede maal naar Utrecht om de simulatie installatie van de Universiteit Utrecht te fotograferen. In januari 2019 was ik daar voor het eerst, maar ondertussen heeft de Metronoom een ander onderkomen gekregen. Maarten Kleinhans, hoogleraar biogeomorfologie van rivieren en estuaria aan deze universiteit, construeerde een twintig bij drie meter lange goot die elke halve minuut op en neer beweegt om de werking van de getijdenstroom en het sedimenttransport op schaal na te bootsen. Met dit immense onderzoeksinstrument simuleert Kleinhans en zijn team door dit kantelen dat er Waddenzee-achtige bekkens en riviermondingen ontstaan in een proefopstelling met zand. Ondiepe kustwateren en riviermondingen worden gevormd door de toevoer van rivierwater, sediment en getijdenstromen en zijn broedplaatsen voor schelpdieren en vissen, en dus van grote ecologische waarde. Alle grote havens ter wereld liggen ook in riviermondingen, dus het is cruciaal dat ze bevaarbaar blijven en niet overstromen.

Foto: Aad Hoogendoorn

Bezoek aan de deeltentoonstelling ‘The High Ground’ van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam die was opgebouwd als IABR-Atelier in de Biesboschhal in Dordrecht, alwaar 5 architectenbureaus hun plannen voor de wijk De Staart (als mogelijke vlucht ’terp’) presenteren. Ieder middels video-animatie en een (serie) maquette(s), waarbij steeds de relatie tussen gewenst dagelijks gebruik en noodzakelijk gebruik in tijden van watersnood, inzichtelijk wordt gemaakt: wat moet en wat kan. Dit alles onder de titel ‘waterveilígheid als hefboom voor duurzame stadsontwikkeling’. Het Atelier onderzoekt hoe De Staart in te richten als veilige, zelfvoorzienende shelter in het geval van dreigende overstromingen en wel zó dat deze aanpak kan dienen voor het in gang zetten van een werkelijk duurzame gebiedsontwikkeling die mede een oplossing biedt voor de bouwopgave van de stad, die ruimte maakt voor de next economy van na de energietransitie, die zorgt voor goede bereikbaarheid, en die Dordrecht opnieuw verbindt met water en natuur.

Uit: Monuments of Climate Change – Katwijk ©2018 Anja de Jong

De tentoonstelling Troubled Waters is van 2 april t/m 8 mei 2022 te zien in Teekengenootschap Pictura in Dordrecht.

De exposanten zijn Rachel Bacon, Suzette Bousema en Anja de Jong.

uit: The Borderland Project – Esperanza Station, Antarctica – ©1999

Verzamelen van analoog beeldmateriaal uit het jaar 1999 gemaakt tijdens mijn verblijf op Antarctica, de foto’s scannen en digitaliseren. Tevens research voor het schrijven van een artikel, dat mogelijk, tezamen met deze foto’s, wordt gepubliceerd in een ‘special’ magazine over Antarctica, dat aan het eind van 2021 zal uitkomen.

.

Laatste dag van de online (vanwege COVID-19) tentoonstelling in het Science and Industry Museum in Manchester, Engeland, waar de winnende en genomineerde foto’s getoond werden van de door The Royal Photographic Society England georganiseerde wedstrijd.

Een foto uit mijn serie ‘Monuments of Climate Change’ was short-listed in de ‘Climate Change – Causes and effects’ categorie.

.

Start voorbereidingen (plan, mede-exposanten, vorm en vormgeving, gastsprekers en -schrijvers, subsidies etc.) voor de tentoonstelling Troubled Waters in Teekengenootschap Pictura Dordrecht in 2022.

.

Inventarisatie van bestaand beeld en tekst, research voor nog te maken materiaal m.b.t. komende werkperiode aan de Nederlandse Waddenkust voor mogelijke toekomstige publicatie en/of expositie.

Uit ‘Monuments of Climate Change’: De-poldered Noordwaard – Anja de Jong ©2020

Alle genomineerde en winnende werken uit de competitie van de Royal Photographic Society in de categorie ‘Climate Change’ zouden vanaf 12 februari t/m 2 mei geëxposeerd worden in het Science and Industry Museum in Manchester, Engeland. COVID-19 zorgt ervoor dat de fysieke tentoonstelling van zo’n 75 foto’s nu een digitale expositie wordt. De aftrap vindt plaats tijdens het Manchester Science Festival (nu ook digitaal) van 12 – 21 februari.

Mijn inzending ‘De-poldered Noordwaard’ werd genomineerd en is online te zien op: Science and Industry Museum Manchester

.

Een werk uit de serie ‘Monuments of Climate Change’ is genomineerd voor de Science Photographer of the Year 2020 competitie van de Royal Photographic Society Engeland in de categorie ‘Climate Change’.

Vanaf 13.00u op zaterdag 15 augustus is de 3e weekend-tentoonstelling ‘EN NU’ in PICTURA Dordrecht open, met werk van zo’n 45 kunstenaars dat past binnen thema’s die NU spelen. Deze keer toon ik het werk Víti (= ‘hel’) uit de ‘ongoing’ IJsland serie 2019.

Voor adres, openingstijden en de kunstenaars van het laatste weekend EN NU,  klik hier

Víti crater, Iceland ©2019

3 opeenvolgende weekenden in augustus is in Pictura Dordrecht de tentoonstelling ‘EN NU’  te zien onder het motto EN NU even iets anders.
Werk over thema’s die NU spelen, die NU aan de hand zijn. In het weekend van 8 en 9 augustus laat ik Geothermal brine als tweede werk uit de ‘ongoing’ IJsland serie 2019 zien.

Adres, openingstijden en alle kunstenaars van 8 en 9 augustus 2020,  klik hier

Geothermal brine, Iceland ©2019

Gedurende 3 weekends presenteert Pictura de tentoonstelling ‘EN NU’  met werken die passen binnen thema’s die NU spelen, NU aan de hand zijn, in een open, onderzoekende, experimentele expositie die per weekend anders kan zijn. Ik laat komend weekend het werk Breiđamerkurjökull uit de ‘ongoing’ IJsland serie 2019 zien.

Adres, openingstijden en de 45 kunstenaars in het eerste weekend (1 & 2 augustus 2020)  klik hier

Breiđamerkurjökull, Iceland ©2019

.

Pictura in Dordrecht, Teekengenootschap sinds 1774, presenteert veertig van haar werkende leden in een digitale (verkoop) tentoonstelling met werken op papier onder    de titel We Got Your Back. Ieder werk is voor slechts honderd (100) euro aan te schaffen.    Ik bied 3 werken uit de serie IJsgrens – Ice Edge uit 2009 aan. Klik hier voor het totale aanbod van We Got Your Back en specifieke info per kunstenaar en hoe het werk te verkrijgen. Kijk voor mijn foto’s bij nummer 1 van de lijst van 40.

Pictura, de oudste kunstenaarsvereniging van Nederland, is momenteel nog gesloten wegens COVID-19 en veel van onze kunstenaars lopen kansen mis hun werk te exposeren en te verkopen. Pictura wil nieuwe platforms creëren om werk van haar leden te kunnen tonen en liefst te verkopen en daarom dit eerste initiatief.

Worktitle project:Landscaping Nature – Anja de Jong ©2019

Nu mijn ‘Monuments of Climate Change’ (over onze houding (in Nederland) ten opzichte van water die evolueerde van overlevingsstrategie door bescherming tegen water volgens nieuwe inzichten naar die van de omarming van het water en wat dat betekent voor het landschap) aan afronding toe is, wilde ik inhoudelijk en in beeld gaan onderzoeken hoe dit functioneert bij een andere niet te vermijden natuurkracht, en tegenpool van het water: het vuur, in de vorm van vulkanisme en aardwarmte. Daarom was de uitnodiging voor een Artist-in-Residence op IJsland in de zomer van 2019 een uitgelezen kans dit voornemen uit te voeren. Na uitvoerige research vooraf, de reis en het verblijf, en het werk op locatie daar, heeft zich nu na een uitvoerige selectie en bewerking e.d. in de afgelopen maanden een serie beelden gevormd.

Zomer 2019 werkte ik op IJsland vanuit mijn Artist-in-Residence in Hafnarfjörður (naast mijn project over vulkanisme en geothermische energie, en hoe de IJslanders daarmee omgaan), ook aan Iceland [re]visited. Ik bezocht dezelfde locaties, die ik ook in 1992 voor ‘The Borderland Project’ bezocht en maakte nieuw (naast oud) beeld.

uit: Iceland [re]visited – Bláa Lónið -Anja de Jong ©2019

uit: The Borderland Project – Bláa Lónið – Anja de Jong ©1992

Zojuist bericht gekregen dat mijn lezing en de bespreking van werk van de leden van Fotoclub f/8 in Uden vanwege COVID-19 wordt afgelast.

.

Afgelopen dagen was het hoog water in Dordrecht en omstreken. De kades achter huis en tuin waren niet meer te zien en diverse panden moesten met zandzakken tegen onderlopen worden beschermd. In de Noordwaard, onderdeel van Ruimte voor de Rivier, was de drempel tussen rivier en polder overstroomd. Vanwege de hoge waterstanden in de rivieren en door de storm en het springtij hadden we voor het eerst een ondergelopen Noordwaard. Dat leverde een prachtig schouwspel op, maar is natuurlijk bedoeld om het grote aanbod van water beter te verdelen om zodoende (stedelijke) gebieden benedenstrooms veiliger te maken.

Hoog water in De Noordwaard

.

Op de dag van de hoogste waterstand sinds jaren bezocht ik (10 februari)  een bijeenkomst  met betrekking tot de waterveiligheid in het SpuiLAB 210 Dordrecht. De inbreng van de deelnemers wordt gebruikt door de Veiligheidsregio Zuid-Holland-Zuid om een evacuatiestrategie op te stellen voor de lange termijn. Voorts om inwoners van Dordrecht ‘zelf – en samen redzaam’ te maken, ook bij hoog water. Dordrecht ligt namelijk op een kruispunt van rivieren, waarbij ook de invloed van de zee bij hoog water / noordwesterstorm een versterkende invloed heeft.

In Spuilab210 werken de gemeente Dordrecht, Bureau van Veen en de Stichting EcoShape samen aan natuurlijke oplossingen voor klimaatadaptatie.

De laatste dag van het International Film Festival Rotterdam bezoek ik de Volkskrantdag van dit festival, zoals gebruikelijk de afsluiting van deze 12-daagse stroom aan films, documentaires en evenementen.

Per 1 februari neem ik als docent (autonome) fotografie afscheid van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Ik heb daar in de afgelopen 30 jaar talloze studenten in dit vak begeleid aan de afdeling Fotografie alsmede de afdeling Beeldende Kunst. De laatste jaren was ik tevens ISTcoach en gaf het elective foto/film/video.

‘Stedevaart’ , het nieuwste boek van Brokken, werd op 31 januari gepresenteerd in het OBA Oosterdok Theater met een vertolking van het programma ‘Parade, het Parijs van Erik Satie’ waarmee Jan Brokken met Tobias Borsboom (piano) en Peter Vigh (altsaxofoon) door het land zal trekken. Dit is één van de 22 verhalen uit het boek over 22 steden aan de hand van 22 markante persoonlijkheden – beeldend kunstenaars, schrijvers, componisten, architecten, politici, geleerden of een boekbinder – die de geest van de stad incarneren. In ‘Stedevaart’ staat het verhaal Honderden, duizenden kilometers geschiedenis, dat Jan Brokken in 2009 schreef ( en nu herschreef) voor mijn boek ‘Berlin’s Covered History’ onder de titel Mag het wat minder geschiedenis, alstublieft?

Ice Edge-IJsgrens, 61⁰15′ N 18⁰20′ O Anja de Jong©2009

Dinsdagavond 19 november gaf ik op uitnodiging van Fotogroep X65 Noordwijk een lezing over mijn werk en werkwijze in Het Trefpunt aldaar. De avond werd in de plaatselijk krant met de volgende tekst (deels) en foto aangekondigd: In haar projecten is, naast geschiedenis, klimaat- en waterproblematiek een terugkerend thema. Fotografie die laat zien welke sporen de mens op onze planeet trekt. De Jongs’ werk is ondermeer bekend van tentoonstellingen in het Gemeentemuseum Den Haag, het European Cultural Centre, Venetië, Kunstlerhaus Metternich, Koblenz, de Noorderlicht Fotomanifestatie en (boek)publicaties als “The Borderland Project” en “Berlin’s Covered History”.

.

Op 14 november bezocht ik het nationaal Deltacongres in de Zeelandhallen in Goes. Een jaarlijks samenkomen van ‘watermensen’ en allen die in het bijzonder zijn betrokken bij het Deltaprogramma. Dit om de vele kennis en initiatieven op dit gebied met elkaar uit te wisselen onder het motto: “Mensen moeten kennis hebben van de kracht van het water”, zoals Ria Geluk het congres opende. Naast de Deltacommissaris Peter Glas, die de waterveiligheid van existentieel belang voor Nederland noemde, was één van de andere sprekers de Belgische architect Joachim Declerck, die zijn in key-note speech                                                                                                          “The next big thing will be a lot of small things” de toehoorders opriep nieuwe praktijken te ontwikkelen.

Werkbezoek Groningen – (nieuw)kwelderlandschap Delfzijl – Monuments of Climate Change

De afgelopen week in Friesland en Groningen aan het werk geweest voor ‘Monuments of Climate Change’ en gekeken bij projecten die interessant zijn of reeds in eerdere fases door mij zijn gefotografeerd. Er worden namelijk nog steeds stappen gemaakt, zowel in bestaande als nieuwe (proef)projecten, van de aanleg van een dubbele dijk tot het vormen van een (nieuw) kwelderlandschap.

Via de noordkant van IJsland naar Seyðisfjörður om daar in te schepen op de ferry om via de Faeröer in Denemarken aan te landen op het vasteland van Europa en zo terug naar Dordrecht te rijden (zo’n 7000km op de teller) met een forse lading digitaal beeld als waardevolle bagage. Op de route om de noord naar deze havenstad aan de oostkust van IJsland een aantal plekken bezocht, alwaar ik in 1992 ook fotografeerde, wat mijn andere reden was IJsland te bezoeken en dat als [re]visiting Iceland  in beeld te brengen.                                                                                                                                                               Reis naar en verblijf in A-I-R IJsland werd mede mogelijk gemaakt door

uit: Iceland [re]visited – Anja de Jong ©2019

De afgelopen twee maanden vlogen voorbij met de voorbereidingen op de  Hafnarborg Residency.

Inlezen, contacten met instanties op IJsland leggen, reisbescheiden regelen (verblijf onderweg, veerboottickets Hirsthals- Seyðisfjörður v.v. etc.), camera’s en auto checken.

Via Duitsland, Denemarken, met de boot via de Faeröer eilanden, aangekomen in Seyðisfjörður aan de oostkust van IJsland. Via de zuidkust een aantal plekken bezocht voor mijn [re]visiting Iceland project; een weerzien met locaties die ik eerder in 1992 al fotografeerde.

Op 1 juli krijg ik de sleutel van het appartement en de studio op de bovenste verdieping van het Hafnarfjörður Centre of Culture and Fine Art.

.

Mijn aanvankelijke inschrijving voor een Artist-In-Residence in Hawai’i Volcanoes National Park op The Big Island wordt omgezet in een uitnodiging voor een verblijf bij het Hafnarfjörður Centre of Culture and Fine Art op IJsland.

Na de (bijna) afronding van mijn Nederlandse ‘Monuments of Climate Change’, over onze ”strijd” tegen het water zal ik in de maand juli vanuit Hafnarfjörður onderzoeken hoe de mens op IJsland ten strijde trekt/ leeft met/ zich heeft aangepast aan die andere natuurgeweldenaar: het vulkanisme, en wat deze aanpassingen/ingrepen doen met het landschap aldaar en diverse vormen van gebruik van geothermische energie bekijken en onderzoeken, wat die in het landschap teweeg brengen.

.

In de laatste week van maart werk ik op het Waddeneiland Texel. Ter plekke bezoek ik de Slufter, maar vooral het (reeds vergevorderde) werk aan de Prins Hendrikdijk. Aan de Waddenzeekant van het eiland legt men daar een duinenrij tegenaan, die, samen met een nieuw strand (de Strandhaak) en een lagune, een zachte, natuurlijke waterkering vormt, die tevens zorgt voor nieuwe natuur. Watermanagement door ‘Building with Nature’.

Werkbezoek aan Texel – Prins Hendrikzanddijk – Monuments of Climate Change

Vanaf 21 april opent het laatste seizoen van DordtYart in de monumentale machinehal aan de Maasstraat 11 in Dordrecht. Aan DordtYart 2014 nam ik deel met de presentaties ‘Five Eras – Five Cultures’ en na een periode van onderzoek ‘Submersa (verdronken)’.

In 2019 sluit DY acht jaar van tentoonstellen en experimenteren en gedurende die periode ontwikkelden vele kunstenaars hun werk in de machtige industriële omgeving van de Biesbosch-hal. Het laatste jaar sluit DordtYart af onder het motto verschijnen/verdwijnen, met 17 kunstenaars die uitgedaagd worden om met dit thema aan de slag te gaan en zij zijn daar van do t/m zo tijdens hun onderzoek en werk aan installaties te volgen en te spreken. Zie deze link voor de agenda.

.

In museum De Pont in Tilburg bezoek ik de tentoonstelling van Ann Veronica Janssens en vooral die van Richard Long met zijn monumentaal werk, maar ook zijn, zoals hij zelf zegt, ’tweedehands’ werk: kaarten, foto’s en woordbeelden, resultaat van zijn ‘wandel’kunst.

.

Op het terrein van het NIOZ (EDS) in Yerseke breng ik de combinatie van onderzoek naar zeewier en de Oosterschelde daarachter in beeld.

Werkbezoek NiOZ voor Monuments of Climate Change

‘Het Hemels Gewelf’ van James Turrell©

Tijdens deze AWPPWeek van de Koninklijke Academie in Den Haag met als thema ‘The other Academy / Act-your-interior / Archive of Exercises’ begeleid ik een achttal groepen propedeuse studenten van de KABK naar het ‘Hemels Gewelf’ van James Turrell en tijdens een strandwandeling, beide in Kijkduin.

Dit alles onder de titel ‘Is the sky the limit? A quest for concentration.’ Bij het kunstwerk van Turrell ‘an experience of worthless thoughts’, en tijdens de (stilte)wandeling op het strand een concentratieoefening à la Richard Long, gebaseerd op zijn ‘One Hour – a sixty minute circle walk on Dartmoor’ uit 1984.

.

Op 9 januari j.l. bezocht ik de ‘Metronoom’, een proefopstelling op faculteit Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht waarin het gedrag van rivieren en riviermondingen gesimuleerd wordt en die in de toekomst mogelijk de veranderende vorm van onze kustlijn kan voorspellen. Deze machine is ontworpen door prof. dr. Maarten Kleinhans en behelst een metalen bak van twintig bij drie meter die langzaam heen en weer kantelt. De kanteling simuleert de stroming van eb en vloed. Daarnaast stroomt er in de bak een rivier en worden stormgolven opgewekt die op de kust beuken. Vandaag volgde ik de Christiaan Brunings Lecture aan de UU met sprekers over onderzoek gedaan naar rivieren, riviermondingen en zeeniveau(stijging).

.

Na weken van ontwerp, aanleveren tekst- en beeldmateriaal, aanpassen, finetunen, etc. is vandaag de nieuwe website online gegaan. Ontwerp en vormgeving door Zock Design ©2019 en mede mogelijk gemaakt door de gemeente Dordrecht.

Marker Wadden – werkportret, Anja de Jong ©

In 2018 fotografeert Anja de Jong in het kader van haar langlopende project locaties als de Marker Wadden in verschillende fasen van aanleg, rivier de Waal bij Nijmegen en de Deltagoot in Delft.

Beeld hiervan is nog niet publiekelijk tentoongesteld, maar intussen aan diverse instituten en deskundigen getoond.

Regelwerk. Onderdeel van de ‘groene rivier’, Anja de Jong ©

De Stichting KunstSalon Assen organiseert in KINK i.s.m. Noorderlicht Internationale Fotomanifestatie 2017 een tentoonstelling met het thema “NUCLEUS – de verbeelding van de wetenschap”.

Wetenschap komt voort uit de verbeelding. Menselijke vindingrijkheid heeft ons gebracht tot waar we zijn, is de sleutel tot een (betere) toekomst, is tegelijkertijd disruptief en kan bestaande zekerheden overhoop halen.

Deelnemende kunstenaars:
Annemarie van Buuren, Angeline van Gent, Jeroen Hofman, Jos Jansen, Anja de Jong, Marcus Peters, Henk Wildschut en Xiaoxiao Xu.

Opening:
zondag 17 september om 16.00 uur door filosoof Coen Simon

Data en openingstijden:
19 september t/m 26 november 2017
di t/m zo van 11 – 17 uur

Locatie:
KINK (Kunst in De Nieuwe Kolk)
Weiersstraat 1, 9401 HS Assen
Nederland

Holwerd. Dammen van rijshout, Anja de Jong©

In de context van de Biënnale van Venetië toont Anja de Jong op uitnodiging van de Global Art Foundation in de tentoonstelling ‘Personal Structures’ werk uit haar langlopend project ‘Monuments of Climate Change’.

Voorbezichtiging:
11 en 12 mei

Data en openingstijden:
van 13 mei tot 26 november 2017
Dagelijks van 10 – 18 uur, op dinsdag gesloten

Locatie:
European Cultural Centre – Palazzo Mora
Strada Nova # 3659
30121 Venetië, Italië

Op 6 mei publiceerde het Algemeen Dagblad dit artikel in de zaterdageditie over mijn lopende tentoonstellingen.

Fotograaf en kunstenaar Anja de Jong in haar atelier © VICTOR VAN BREUKELEN

Anja de Jong: ‘Natuurlijk heb ik een boodschap’

Liefst twee tentoonstellingen in het buitenland tegelijk. Heeft ze morgen een vernissage in het Künstlerhaus in het Duitse Koblenz, vanaf volgende week neemt ze deel aan de prestigieuze Biënnale van Venetië. De Dordtse fotografe Anja de Jong heeft het er druk mee.

door Peter Koster 07-05-2017, 11:23

Anja de Jong (1957) timmert al jaren aan de weg met haar foto’s, waarin ze laat zien welke sporen de mens in het landschap achterlaat. De Dordtse, ook docente fotografie aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, fotografeert al van jongs af aan. Ze heeft een innerlijke nieuwsgierigheid, die voortkomt uit haar jeugd in Scheveningen. Bijna alle mannen in haar familie voeren op zee. ,,Mijn vader was machinist op de kustvaart en ik ging wel eens met hem mee. Ik ben opgegroeid met de gedachte dat ergens anders nog veel meer te vinden en te ontdekken is.”

Hele wereld

Een fotootje van haar vader leidde zelfs tot een idee: ,,Ik had een plaatje van hem, toen zijn schip ingevroren lag in een fjord in Denemarken. Ik ben op zoek gegaan naar de nieuwe ijsgrens. Die vond ik helemaal bovenin de Botnische Golf, bij de grens van Zweden en Finland.”

Haar werk bracht haar over de hele wereld. Ze fotografeerde in IJsland, Chili en Moldavië. Ze is gegrepen door de invloed die de mens op het landschap heeft. Die mens komt zelf nauwelijks in beeld. Als er al mensen op staan, zijn het slechts figuranten, toevallige bezoekers die te gast zijn.

,,Ik wil laten zien waar we mee bezig zijn. Uiteindelijk houdt het een keer op. Dat zie je met de strijd tegen het water. Jarenlang hebben we rivieren uitgediept en dijken verhoogd. Dat gaat niet meer dus maken we nu weer ruimte voor de rivier.

Regelwerk, dat de afvoer van rivierwater in de IJssel reguleert. © Anja de Jong

Haar foto’s zijn daarom meer dan alleen maar beelden: ,,Ik maak nooit een foto voor de lol. Het zijn projecten, waarvoor ik veel onderzoek doe. Dat onderzoek is zeker zo belangrijk. Het gaat ook om het geheel. Op exposities toon ik daarom ook nooit één enkele foto. Je moet er meer bij elkaar zien.”

Om haar werk als geheel te presenteren, gaat ze ver. Zo ligt de horizon altijd halverwege, een doodszonde in de ogen van veel fotografen, een schok voor sommige van haar studenten: ,,Maar door hier van uit te gaan, kun je bij meerdere foto’s altijd in één lijn doorkijken.

 Kinderdijk

Haar uitgangspunten leiden tot ongewone foto’s. Natuurlijk heeft ze in Kinderdijk gefotografeerd, die beroemde plek waar de mens het landschap vorm gaf. Maar het standaard kiekje van de molens ontbreekt . In plaats daarvan fotografeert ze het terras van het bovenste gemaal, met een tweede gemaal prominent in beeld en de molens op de achtergrond: ,,Zo kun je zien hoe de mens hier bezig is geweest om droge voeten te houden.”

‘Fotoshop­pen doe ik nauwelijks. Ik ben juist gaan fotografe­ren omdat fotografie als realis­tisch ervaren wordt’

Dammen van rijshout bij Holwerd, die bijdragen aan het behoud van kwelders. © Anja de Jong

Het is maar één van de voorbeelden. Ze legde een mineraalbad op IJsland vast, waar de stoom tegelijkertijd dienstbaar is aan stadsverwarming en een lekker warm zwembad: ,,Die zou ik nu niet meer kunnen maken. Er staan allemaal hotels om heen. Andere voorbeelden: het strand bij de Hondsbossche Zeewering, waar een piepkleine gele schaftkeet kleur geeft aan grauwe zand of een gemetselde ring in de grond, een fundament van een vuurtoren op het verloren eiland Schokland in de Noordoostpolder. Dichterbij trof De Jong in het piepjonge natuureiland Sophiapolder in Hendrik-Ido-Ambacht en de fonkelnieuwe Noordwaard in de Biesbosch bij Werkendam dankbare bronnen van inspiratie.

Bláa Lónið, mineraalzwembad met aardwarmtestation op IJsland, een foto uit het project Borderland in 1992. © Anja de Jong

Nuchter

De resultaten zijn nuchtere foto’s zonder opsmuk, al zijn er vaak bizarre landschappen te zien: ,,Maar zo zijn die landschappen nu eenmaal. De woestijn in Namibië is leeg.” De boel in Photoshop nog even flink oppeppen met zware wolkenluchten of allerlei zaken monteren tot één foto, daar moet ze niets van hebben: ,,Ik ben juist gaan fotograferen omdat dat als heel realistisch ervaren wordt.”

De beschrijvingen bij de foto’s zijn minimaal. De Jong is van de monumentale foto’s, die ook letterlijk levensgroot zijn, niet van de grote woorden: ,,Natuurlijk zit er wel een boodschap in mijn werk. Als je kijkt zit er een rode draad in. We zullen duurzamer moeten leven en werken. Maar ik ga niet zeggen dat we dit of dat dus maar even zo of zo moeten doen. Ik hoop wel dat mijn foto’s mensen aanzetten tot nadenken.” 

Oudere kunstenaars

Zo werkt ze al sinds jaar en dag. Vroeger zeulde ze immense grootbeeld-camera’s met statieven mee en werkte ze in zwart-wit. Dat werk, verzameld in het project Borderland, is vanaf morgen tot en met 28 mei te zien in het Künstlerhaus Metternich in Koblenz.

Kleurrijk digitaal werk uit haar lopende project Monuments of Climate Change is van 13 mei tot en met 26 november te zien in het Palazzo Mora in Venetië.

Een tentoonstelling in Nederland zit voorlopig niet in het vat. Na een project in het Dordtse DordtYart bleef het vrijwel stil. ,,In Nederland is het moeilijk werken voor oudere kunstenaars. Tot je 35 bent, wil iedereen alles met je werk. Daarna moet je het zelf maar gaande houden. ”